У нямецкім бундэстагу можа з’явіцца новая пасада – парламенцкага паэта. Ідэю, якая нарадзілася ў нетрах мюнхенскага Кабінета лірыкі (найбуйнейшага нямецкага таварыства чытання), падтрымала віца-прэзідэнт бундэстага, дэпутат ад “Зялёных” Катрын Герынг-Экардт. Яна збіраецца вынесці ініцыятыву на абмеркаванне ў прэзідыюме, піша Die Welt. Навіна – у якія вякі не пра “карону” – выклікала бурнае абмеркаванне ў СМІ і сацсетках.
Як вядома, “наша ўсё” немцаў Ёган Вольфганг Гётэ быў таемным дарадцам па адмысловых даручэннях, ваенным камісарам, міністрам фінансаў. Дык чаму б у XXI стагоддзі не заснаваць афіцыйную пасаду парламенцкага паэта? Урэшце, гэта дапамагло б ажывіць рэнамэ Германіі як “краіны паэтаў і філосафаў”.
– З дапамогай паэзіі можна ўпусціць у парламент струмень жывой мовы, – заявіла спадарыня Герынг-Экардт. Праўда, пакуль зусім незразумела, чым менавіта будзе займацца “прыдворны паэт” у будынку рэйхстага. “Зараз нашы дэпутаты пачнуць складаць вершы?” – іранізуюць нямецкія СМІ.
Ды і каго дэлегаваць на палітычны Парнас? Калі ўжо хтосьці і мог бы стаць рэальным прэтэндэнтам, то, мабыць, сустаршыня “Зялёных”, новы віца-канцлер і міністр па пытаннях эканомікі і клімату Роберт Хабек. Прафесійны філолаг, ён яшчэ ў 1990 годзе студэнтам выпусціў невялікую кнігу вершаў “Краіна ў мне”. У яго ёсць ступень доктара філасофіі па тэме “Прырода літаратуры”. А яшчэ разам з жонкай Хабек займаўся паэтычнымі перакладамі на нямецкую, напрыклад, Уільяма Батлера Ейтса. Толькі вось няўдача: пра сваё літаратурнае мінулае палітык успамінае неахвотна.
У гэтай бяскрыўднай ініцыятывы ўжо з’явіліся ідэйныя праціўнікі.
– Людзі мастацтва павінны быць аваднямі, якія джаляць цела ўладных людзей, а не іх паслугачамі. Навошта ствараць элітарны праект? – абураўся ў інтэрв’ю Tagesspiegel іншы віца-прэзідэнт бундэстага, намеснік старшыні Свабодай дэмакратычнай партыі Вольфганг Кубікі. У адказ на гэтую эскападу экс-міністр па пытаннях навакольнага асяроддзя Юрген Трыцін запусціў у Twitter кплівы флешмоб #Твой верш для Кубікі. Карыстальнікі імгненна разрадзіліся сапраўднымі шэдэўрамі ў самых розных жанрах. Сярод іх ёсць, да прыкладу, лімерыкі:
Неяк раз у асвечанай Германіі
Выявіўся вораг вершазнання.
Ён паэтаў лупіў
З усіх сваіх сіл,
Захапляючы працоўных Германіі.
Іншыя прысвяцілі дэпутату-бурчалу японскія трохрадкоўі:
У душных абдымках ліберала
Ў чэпкіх лапах зімы
З падпаленым сэрцам
Былі і лічылачкі:
Раз, два, тры, чатыры, пяць,
Лепш ішоў бы ты гуляць,
Нам на нервах не іграць!
Яшчэ іншыя ў прозе абураліся, што нямецкім палітыкам, падобна, проста няма чым заняцца.
Тым часам.
У 2001 годзе Канада заснавала пасаду паэта ў парламенце. У яго абавязкі ўваходзіць складанне вершаў для зачытвання пры важных нагодах, арганізацыя публічных чытанняў і кансультацыі парламенцкай бібліятэкі наконт набыцця кніг. Служкам муз выдзяляецца стыпендыя – 20 тысяч даляраў у год, і яшчэ 13 тысяч на камандзіровачныя выдаткі. Пасада разлічана максімум на два гады – як і ў ЗША, дзе ў 1985 году было заснавана званне паэта-лаўрэата пры бібліятэцы Кангрэса. Ён выступае з лекцыямі і публічнымі чытаннямі, кансультуе бібліятэку па літаратурных праграмах і рэкамендуе новых паэтаў, чые імёны годныя занясенні ў фонды. Ну, а галоўнае пакліканне – развіваць літаратурны густ нацыі. Дарэчы, пятым паэтам-лаўрэатам у Вашынгтоне быў Іосіф Бродскі. Менавіта ён высунуў ідэю выдаваць томікі вершаў у аэрапортах, супермаркетах і гасцінічных нумарах.
Па гэты бок Атлантыкі, на імглістым Альбіёне, званне паэта-лаўрэата даецца на дзесяць гадоў (да 1999 года яно і зусім было пажыццёвым). З пачатку XVII стагоддзя яно зацвярджалася манархам, а ў наш час кандыдатуру рэкамендуе прэм’ер-міністр Брытаніі. Па традыцыі паэт-лаўрэат абавязаны адгукацца памятнымі вершамі на выбітныя падзеі ў жыцці манаршай сям’і і ўсяго каралеўства.
Тэкст: Кацярына Забродзіна.
Фота: Мікалай Філякоў/ РІА Навіны.
