“80 мірных гадоў. Лідчына ад вызвалення да сённяшняга дня”
18 красавіка 2024 года ў Лідскай раённай бібліятэцы імя Янкі Купалы прайшла навукова-практычная канферэнцыя “ХI Лідскія чытанні” на тэму “80 мірных гадоў. Лідчына ад вызвалення да сённяшняга дня”.
У кожнага горада, як і ў кожнага чалавека, свой лёс, свая біяграфія, свая гісторыя.
Ліда – горад са шматвяковай гісторыяй. Разам з помнікамі даўніны ў пасляваенны час аднавілася жыццё жыхароў і эканамічны стан горада. Сучаснае аблічча горад набыў у другой палове XX ст., былі пабудаваны новыя заводы: аўтарамонтны (цяпер ААТ “Лідааграпраммаш”), лакафарбавы, аптычны і іншыя прамысловыя прадпрыемствы, новыя жылыя масівы з адміністрацыйнымі, гандлёвымі і жылымі будынкамі, добраўпарадкаваныя вуліцы, скверы, устаноўлены помнікі.
Навукова-практычная канферэнцыя “ХI Лідскія чытанні: 80 мірных гадоў. Лідчына ад вызвалення да сённяшняга дня” прадэманстравала станаўленне розных сфер жыцця жыхароў Ліды і раёна ў пасляваенны перыяд і па сённяшні дзень. Стараннямі многіх пакаленняў Ліда стала прыгожым і самабытным горадам. Яна ўяўляе цікавасць для навукоўцаў, эканамістаў, палітыкаў як гістарычным мінулым, так і багатай сучаснасцю.
З прывітальным словам выступіла Вайцюкевіч Наталля Міхайлаўна, намеснік загадчыка аддзела культуры Лідскага райвыканкама і намеснік дырэктара Лідскай раённай бібліятэкі імя Янкі Купалы Быстрыцкая Алена Адамаўна. На канферэнцыю былі запрошаны прадстаўнікі ўстаноў і прадпрыемстваў Лідчыны.
Удзельнікі канферэнцыі – педагогі і навучэнцы дзяржаўных устаноў адукацыі г. Ліды, прадстаўнікі мясцовых прадпрыемстваў, краязнаўцы, навуковыя супрацоўнікі ДУ “Лідскі гісторыка-мастацкі музей” і “Занальны дзяржаўны архіў у г. Лідзе”, супрацоўнікі і чытачы публічных бібліятэк. Дакладчыкі асвятлілі розныя бакі жыццядзейнасці Гарадзеншчыны і Лідчыны за апошнія 80 гадоў: Свірко Святлана Генадзьеўна, дырэктар установы “Занальны дзяржаўны архіў у г. Лідзе” прадэманстравала дакументальны фільм “Да 80-годдзя вызвалення г. Гродна ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў”, які быў падрыхтаваны Беларускім дзяржаўным архівам кінафотафонадакументаў.
Салаўёў Расціслаў Юр’евіч, дабрачынны Лідскай акругі Лідскай епархіі Беларускай Праваслаўнай Царквы Маскоўскага Патрыярхата, настаяцель храма Святога Вялікапакутніка Георгія Перамаганосца г. Ліды, кандыдат багаслоўя, протаіерэй падрабязна раскрыў тэму свайго даклада “Праваслаўныя прыходы Лідскага дабрачыння ў перыяд за 1945-1991 гады”. Па заканчэнні выступу Расціслаў Юр’евіч падараваў Лідскай раённай бібліятэцы імя Я. Купалы выданне “Сия есть победа победившая мир, вера наша: Православие на Лидчине в ХІІІ – начале ХХІ века” са словамі дабраславення і шчырымі пажаданнямі.
Аб жыццёвым досведзе, вайсковай службе і сувязі з Лідчынай расказаў Панчанка Іван Сямёнавіч, старшыня камісіі па сацыяльна-бытавых пытаннях і медыцынскім абслугоўванні ветэранаў Лідскага раённага Савета ветэранаў.
Мікалайчык Любоў Яўгенаўна, бібліятэкар в/ч 19764, у сваім дакладзе “Лідскі аэрадром: ад вайны да нашых дзён” расказала прысутным гісторыю станаўлення і развіцця мясцовага аэрадрома за апошнія некалькі дзесяцігоддзяў. Яе калега, Чапля Данута Францаўна, бібліятэкар в\ч 1234, сканцэнтравала свой выступ “На пярэднім рубяжы” на гістарычных асаблівасцях і сучаснасным стане пагранічных войск на Лідчыне.
Якубчык Канстанцін Іосіфавіч, слесар па рамонце рухомых саставаў зборачнага цэха УП “Баранавіцкае аддзяленне Беларускай чыгункі” Лакаматыўнага дэпо Ліда, у сваім дакладзе “Крок у бяссмерце: героі Лідскага падполля” разам з прысутнымі перанёсся ў ваенныя і пасляваенныя часы. Выступ дакладчыка суправаджаўся відэафільмам.
Для гасцей навукова-практычнай канферэнцыі было прадэманстравана відэа “Я з вогненай вёскі Леснікі” Някрасава Віктара Аляксандравіча, кіроўцы пагрузчыка УП “Баранавіцкае аддзяленне Беларускай чыгункі” Лакаматыўнага дэпо Ліда. Віктар Аляксандравіч удзельнічаў са сваім прэзентацыйным фільмам у конкурсе відэаролікаў “Я з вогненай вёскі…”, прысвечаным 80-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, які быў арганізаваны па ініцыятыве Берасцейскай транспартнай пракуратуры, дзе па выніках анлайн-галасавання ўвайшоў у тройку лідараў і нават перамог у адной з намінацый.
ХI Лідскія чытанні сабралі ў сценах Лідскай раённай бібліятэкі прадстаўнікоў рознах сфер дзейнасці. За “эканамічную” складавую навукова-практычнай канферэнцыі адказвалі супрацоўнікі вядучых прадпрыемстваў г. Ліды.
Пекар Аляксандр Іванавіч, спецыяліст аддзела маркетынгу ААТ “Лідскія харчовыя канцэнтраты”, яскрава і эмацыйна выступіў з дакладам “Гісторыя ЛІДКАН – гісторыя поспеху”, дзе не толькі расказаў пра гісторыю і сучасны стан прадпрыемства, а і прадэманстраваў рарытэтную прадукцыю, выпуск якой ладзіўся ў пасляваенныя гады.
“”Лідскае піва”: з гісторыі развіцця прадпрыемства ў пасляваенны перыяд” – пад такой назвай прагучаў выступ Чарняк Веранікі Яўгенаўны (экскурсавод ААТ “Лідскае піва”). Даклад суправаджаўся цікавымі гістарычнымі звесткамі, фотаздымкамі, фактамі. Новай стала для аўдыторыі гісторыя аб тым, што ў ваенны час будынак завода быў адзіным, які не крануў вораг, у той час, калі навокал увесь горад быў у руінах.
Не менш цікавымі і пазнавальнымі сталі даклад “Лідскаму музею – 65 гадоў” намесніка дырэктара па навукова-даследчай дзейнасці ДУ “Лідскі гісторыка-мастацкі музей” Хацяновіч Наталлі Аляксандраўны і выступ “Лідскі каледж: ад вытокаў – да сучаснасці” Казлоўскай Юліі Ігараўны, студэнткі Лідскага каледжа Гарадзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы, у якім ішла гаворка пра гісторыю навучальнай установы і яе выпускнікоў, якія праславілі Лідчыну ў розных галінах.
Суднік Станіслаў Вацлававіч (рэдактар часопіса “Лідскі Летапісец”, краязнавец) таксама звярнуўся да гісторыі Лідскага краю ў сваім выступленні “Адміністрацыйнае дзяленне Лідчыны пасля 1944 года”, а Анашкевіч Наталля Мікалаеўна (выкладчык рускай мовы і літаратуры ДУА “Сярэдняя школа № 11 г. Ліды”, кіраўнік метадычнага аб’яднання па духоўна-маральным выха-ванні) прысвяціла свой даклад краязнаўцу, грамадскаму дзеячу Лідчыны Віктару Іванавічу Кудлу.
Супрацоўнікі ДУК “Лідская раённая бібліятэка імя Я. Купалы” (бібліятэкар Чайко Тарэса Валяр’янаўна і галоўны бібліёграф Курбыка Галіна Раманаўна) сканцэнтравалі ўвагу ўдзельнікаў навукова-практычнай канферэнцыі на гісторыі бібліятэк і правялі агляд лепшых выданняў пра г. Ліду другой паловы ХХ – пач.ХХІ стст.
Да ўвагі ўдзельнікаў і гасцей навукова-практычнай канферэнцыі была падрыхтавана кніжная выстава “Лідчына ўчора, сёння і заўтра”. Па выніках канферэнцыі супрацоўнікамі Лідскай раённай бібліятэкі імя Янкі Купалы будзе выдадзены друкаваны зборнік дакладаў “ХІ Лідскія чытанні. 80 мірных гадоў. Лідчына ад вызвалення да сённяшняга дня”. Папаўненне краязнаўчай скарбонкі стане здабыткам спецыялістаў-гісторыкаў і многіх чытачоў розных пакаленняў.
Кацярына Сандакова,
бібліятэкар аддзела бібліятэчнага
маркетынгу ДУК “Лідская раённая
бібліятэка імя Янкі Купалы”.
