Літаратурны альманах “Новы замак” (№13) гарадзенскіх літаратараў з партрэтам Васіля Быкава на беразе Нёмана на вокладцы пабачыў свет. Альманах вельмі разнастайны і цікавы, ён багаты на паэзію, прозу, літаратуразнаўчыя і краязнаўчыя матэрыялы.
Паэзію распачынае таленавіты паэт Рычард Бялячыц. Яго вершы проста зачароўваюць шчырасцю і лірызмам:
Ты праз стагоддзе пачытаеш
Радкі эпосе дзіўнай той.
І будзе помніць веха тая
Душы настрой
І голас твой.
Ад Рычарда Бялячыца не адстаў і старэйшы паэт Гарадзеншчыны Уладзімір Васько з Ліды. Навізной і вобразнай паэтычнасцю прасякнуты вершы Міколы Канановіча, Мечыслава Курыловіча, Віктара Сазонава, Янкі Трацяка, Алы Петрушкевіч.
Непаэты пішуць вершы –
і чытаць няма чаго.
Галаву браток не вешай,
толькі б горай не было.
Во як рынуцца ў кнігарні
графаманы рыфмачы –
ты тады вазьмі і гаркні,
а пакуль што памаўчы.
(Уладзімір Васько.)
Паўсюдна рабатызацыя –
ніхто не лічыцца з ахвярамі,
ідзе да нас цывілізацыя,
ідзе, як малпа з акулярамі.
Ідзе, як быццам правакацыя, –
з крыўлянем нейкім ,
з крыкам, з матамі…
Такакя вось цывілізацыя –
Ідзе як малпа… ды з гранатаю.
(Янка Трацяк.)
Даволі багата ў альманаху прадстаўлена проза творамі Міхася Зізюка, Альжбеты Кеда, Алы Нікіфорскай, Станіслава Судніка і іншых аўтараў.
У “Новым замку” надрукаваныя і згадкі пра тых асобаў, якія пакінулі гэты свет. Валянцін Дубатоўка прыгадвае сустрэчу з Яўстахам Севярынам Сапегам, Мікалай Даніловіч успамінае беларускага філолага Івана Лепешава (1924-2014), Сяргей Чыгрын згадаў гарадзенскага паэта і журналіста Уладзіміра Шурпу (1939-1998), а таксама доктара філалагічных навук Арсеня Ліса (1934-2018) і апублікаваў яго эпісталярную спадчыну. Галіна Самойла напісала пра паэтку Алу Нікіфорскую, пара-зважала пра надзею і безнадзейнасць у аповесцях Васіля Быкава “Абеліск” і “Аблава”.
З вялікім захапленнем чытачы прачытаюць дакументальную аповесць Леаніда Лаўрэша пра Больценікі і род Путкамераў. Шмат цікавага з яго даведаюцца пра Ваўжынца Путкамера і яго жонку Марылю Верашчаку, якую некалі кахаў Адам Міцкевіч.
Больш за 20 краін свету і Арганізацыя Аб’яднаных Нацый выпусцілі звыш 200 паштовых марак, прысвечаных Марку Шагалу. Сярод іх пяць, выдадзеных поштай Беларусі. Лявон Карповіч у сваім артыкуле распавядае пра Марка Шагала ў філатэліі.
У 1900-1939 гадах у Вільні выйшла з друку каля 50 беларускіх календароў. Пра гісторыю гэтых календароў распавядае Сяргей Чыгрын…
Літаратурны альманах “Новы замак” друкуе і шэраг іншых цікавых літаратурных твораў пісьменнікаў Гарадзеншчыны.
Аксана Бельская.