Будынак сінагогі знаходзіцца на Рэвалюцыйнай вуліцы недалёка ад чыгуначнага вакзала. Ён з’яўляецца часткай гістарычнага цэнтра горада, і мае статус гістарычна-культурнай каштоўнасці, як адзіная ацалелая да нашых дзён сінагога Віцебска мінулых стагоддзяў. Па словах экспертаў і гасцей, якія прысутнічалі на цырымоніі адкрыцця, яшчэ некалькі гадоў – і будынак было б не выратаваць, паведамляюць “Витебские вести”. У адноўленага аб’екта вялікі турыстычны патэнцыял. Побач з ім размяшчаецца дом Марка Шагала, і ёсць усе падставы лічыць, што сям’я мастака наведвала сінагогу. Акрамя таго, яна будзе не толькі месцам для малітваў, але і культурна-асветніцкім цэнтрам з выставамі, прэзентацыямі, яе дзверы будуць адчынены для ўсіх ахвочых.
Жанна Жалевіч распавядае:
– Лехаім! Мазаль тоў!
Год таму Іцхак Коган – галоўны рабін Маскоўскай сінагогі сказаў, што Любавіцкая сінагога будзе адкрыта 30 ліпеня 2023. Так і адбылося! А да гэтага два гады ўзгаднялі дазвол яўрэям аднавіць руіны.
На пачатак 20 стагоддзя ў Віцебску было амаль 60% яўрэяў. Любавіцкая сінагога – была адной з трох вялікіх мураваных, а яшчэ каля сотні было малітоўных дамоў.
У 1923 г. сінагогу закрылі. Пазней змясцілі клуб , а потым склады. Добра, што хоць руіны засталіся. Іншым канфесіям нават і так не пашчасціла.
Галоўны віцебскі рабін Леанід Томчын расказаў, што на руінах яўрэйскай святыні было напісана: “Тут няма бога”. Ад сёння адноўлены будынак будзе напаўняцца малітвамі і Богам.
Нічога не разумеўшы ў іудаізме, я запёрлася ў памяшканне на першым паверсе. Аказалася – гэта малельня для мужчын – яны нясуць рэлігію ў хату. А для жанчын балкон на другім паверсе.
Убранне залаў сціплае. Ззяюць золатам толькі жырандолі. Кнігі з малітвамі на іўрыце і транскрыпцыяй на кірыліцы ў драўляных шафах, лаўкі для вернікаў і ўсё. Не павінна раскоша адцягваць увагу ад Бога.
Фінансавалі аднаўленне Віцебскай сінагогі яўрэі ўсяго свету. Я пазнаёмілася з Фрыдай Давыдаў з Віцебска, якая таксама набыла цагліну для гэтай сінагогі.
Ведаеце, што Шагал быў хасідам? Гэты напрамак іудаізму родам з Беларусі. Сінагога – хасідская.
На ўваходе вісіць партрэт апошняга Віцебскага равіна Шмерля -Лейбы Медальё. Яго расстралялі ў 1938.
Сёння яго праўнучка прыехала ў Віцебск, каб ушанаваць памяць дзеда.
Паводле СМІ.
