***
Пахне ў паветры надзеяй, вясною.
Свет адкрывае павекі чаргою.
Майстра, круці круг ганчарны без крат!
Жыць ці памерці? Тут вораг ці брат?
Дзе вы, надзеі забытыя словы,
Ясныя, светлыя нашы галовы?
Дзе ж ты, забыты, натхнёны наш час,
Племя юначае, годнае нас?
Вось толькі сонца ізноў залівае
Промнем любві вокны з краю да краю,
Птушкі шчабечуць і славяць вясну…
Вы падаруйце мне трэль – хоць адну!..
***
Я люблю гэты горад, калі ён жывы, –
На світанку ў патоках святла залатога.
Халадок ад расы… І схавана так многа
Ў лісці птушак… Пяюць для нябеснай красы.
Я люблю гэты горад, калі ён маўчыць,
Калі ў цішы паўночнай міргае агнямі.
Ліхтары, іх святло. І нікога – між намі…
Ды чуваць толькі: сэрца надрыўна крычыць.
Я люблю гэты горад, напэўна, другім:
Многа так цеплыні ў ім, і ўсмешак, і ласкі.
Сэнс у гэтай высновы бліжэйшы да казкі –
Растаюць нашы мроі, бы ранак, як дым…
Я люблю гэты горад, бы раб кляты той,
Што – ужо – палюбіў свой ланцуг і галеру.
Усміхаецца сонцу ён, страціўшы веру,
Але рады ўсё ж промням, што дораць спакой…
Я люблю гэты горад…
***
Мандарынавым гаем – не хочацца снегу…
Цеплыні там і шчасця, любві не стае:
Сэрца каб задыхалася шпарка ад бегу,
Апякалі мяне пацалункі твае.
Шэпт паглядаў тых, подых, ізноў трапятанне…
Адлятае душа, стос губляючы спраў.
І здаюцца складанасці ўсе лепятаннем,
Проста попелам – ты ж гэтай стрэчы жадаў!..
Мандарынавым гаем – спадзевы і мары,
У тым воблаку кветак і сонца, пладоў.
Там – ні болю, ні помсты пакутлівых хмараў,
І ў жыццё не глядзішся, бы ў збан стары зноў.
Затрымайся даўжэй, о мой сон нечуваны:
Я запомніць хачу, хто мне сябра, дзе – дом…
Адчыняю ўсё ж вочы… Мой Божа! Зноў раны –
У рэальнасці… Звадкі, пакуты кругом…
***
Крыху ж усяго да вясны –
Мо тыдняў тых пару, умоўна…
Не хочацца зрэшты вайны,
А хочацца птушак, шпакоўняў,
І гнёздаў бусліных малым,
Каб клёкат адтуль – даспадобы,
Дзяцей – бестурботным усім,
Каб сталі мужчынамі з пробай.
Паветраных промняў намер…
Яшчэ халадок – так, міжволі…
Зіма, замаўчы ўжо цяпер –
Назад ты не вернешся болей.
Разлівамі рэк і любві,
Тапленнем тым снегу пад вішняй
Жыві, сакавік, зноў жыві, –
Ён, люты, цяпер ужо лішні.
А вецер імклівы, бы стрыж,
Парывісты, дзікі адвечна!..
А сэрца вагаецца між
Рашэнняў, такіх небяспечных.
А ў розуме – думак палёт:
Направа пайсці ці налева…
А можа быць, прама – там брод:
Як раз – паміж шчасцем і гневам…
***
Дзе тая лесвіца ў неба?
Дзе шанцаванне – каб новае?
Шчасця хоць трошачкі трэба –
Праз навальніцы вясновыя…
Эх вы, дарогі ды вёрсты,
Вехі ў жыцці непрыкаяным…
Многа магіл там – няпростых,
Слёз і пакутаў, раскаяння…
Што ж, значыць, праўду цыганка
Ў дробязях мне набалакала:
Будзе і дом, і альтанка,
І многа іншага ўсякага, –
Кепска з каханнем напеўным:
Шмат нарачоных, апранутых…
Небу лепш бачна, напэўна, –
Што ж выбіраць між падманутых?
Там, дзе паляны лясныя
Поўныя ўсе першацветамі,
Птушкі пяюць, завадныя,
Думкі плывуць запаветныя.
Уваскрасае прырода,
Сонца мігціць прамяністае!
Гора сыходзіць, нягоды,
Радасць на змену ім – чыстая!..
***
Застыла сонца ў бурштыне –
бліскучае,
На снезе кроплі быццам бы –
гаючыя…
Яшчэ так холадна. Вясна
спіць у гаях.
У лесе тым, што ажыве,
прайсці ёй шлях.
Цяпла нямнога, і капеж
свой ход пачне.
З табою ведалі мы ўсё
наперад… Не?..
Няма вяртання, хоць забыць –
ніяк пакуль…
Ды пройдзе боль, напэўна, так –
бы след ад куль…
Нямнога сонца ў бурштыне –
бліскучага…
Твае мне вусны, нібы сон, –
гаючыя…
***
Ты пазвані мне – так, з зімы ў вясну –
І растапі свой холад на імгненне.
Скажы: “Люблю… Люблю цябе адну”.
І – толькі мне. Якія тут сумненні?..
Ты пазвані мне… Божа, як даўно
Не чула зрэшты голас голас твой знаёмы…
Хаця, табе магчыма ўсё адно –
Ужо… І іншая там правіць домам?..
Не, я не веру. Нават праз гады.
Ніколі не паверу – чуеш? – пану…
З табой заўсёды. Бы прамень – заўжды.
Як дыхаеш, я на світанні гляну…
Крануся вуснаў ціха, бы ў журбе…
Па валасах і па шчаках нябрытых
Шмыгну… Нікому не аддам цябе!..
Прачнешся ты няшчасным і разбітым…
***
Так даўно мы на гэтай вайне,
Што нат выбухі ўжо не жахаюць.
Ўсё да слёз зразумела, і не, –
Нам, да болю, да нерваў, да краю.
За свабоду змагацца, за лёс
Мы ідзем кожны міг, неўзабаве.
Спадарожнікам – гром нам з нябёс,
Гэты свет ад брыдоты пазбавім.
Мо галовы складзем ля крыніц?
Можа, выжывем, іншымі станем?
Пахі пораху ці навальніц?
Ты імя напішы прад расстаннем –
На лістку, і маё – разам з ім,
Ды бліжэй пакладзі, побач з сэрцам.
Неба плавіцца… Выбухі, дым.
Так далёка Парыжскае скерца…
На Радзіме ж – пякельны разлом,
І раскол, страта ісцін – без меры.
Тут арудуе ён, стары лом,
І “саўком” зачыняюцца дзверы.
Так даўно мы на гэтай вайне,
Што цяпер паміраць і не страшна:
Так, за годнасць – без розных там “не”,
І за гонар – з нагодаю важкай!..
***
Ці шчаслівымі могуць быць людзі?
Ды, напэўна, кароткі мо міг:
У ружовым тым воблаку-цудзе,
Нібы ў сне, – без пакут і інтрыг.
Так, бывае ён сонечным, ранак,
Свежым, лёгкім і яркім – бы птах!..
Ўсе рашэнні прыходзяць старанна,
Забываюцца болі і жах.
І душа, бы праменьчык надзеі,
У блакітны імкне неба звод,
Каб вярнуцца імгненна – для дзеі,
Толькі ўжо без бяды і турбот.
Лес спявае – ён поўны вясною,
І крыніцай жыццё зноў бруіць,
Так іскрыцца той подых – якое
Можа гора быць? Шчасце ляціць,
Каб застыць у тым мігу так файна,
Затрымацца ўсяго на крыху,
Адчыніць мімалётную тайну,
І – у шлях: да кагось пад страху!..
***
Не бывае любві на штыках,
Цеплыні ў цішыні трывожнай…
Там пустэча, дзе правіць жах
І ўзрываецца пульсам кожны.
Думкі, думкі – грукат у скронь –
Ад адчаю і да прасвету.
Скруха цісне, бярэ ў палон…
Выйсце з пекла, і дзе ж ты, дзе ты?
Ад бяссілля, бы мех праз ток,
Асядае зноў цела няжвава…
Кадры, кадры…. Стагнанні ды шок…
Так, вайна – гэта дрэнная справа.
Ды, напэўна, іншых шляхоў
Не знайсці, бо мэта – свабода.
У слязах дзяцей – моц праз кроў…
Столькі веры ў вачах народа!..
Разлятайся ж ты, чорная дрэнь.
Ты сыходзь ды вяртайся ў пекла!..
Раз пачуцці хавае цень,
Сонца свету ўжо цемра ссекла.
Ужо досыць крыві, забойств…
Ўзрываў, стогнаў, агню і ранаў…
І хто вораг цяпер? Мо госць?..
Бессэнсоўнасць хлусні з экранаў…
Вы, анёлы, марудзіце што ж?
І калі ўжо адчыніцца Неба,
Каб паслаць ачышчальны нам дождж –
Для любві, для вясны і для хлеба?..
***
Мы іншымі вяртаемся з вандровак.
Праз шторм мы ўсе мяняемся наскрозь.
Ды шчанюку імя дадзім – нанова,
І паглядзім, як абгрызае косць.
Няма вяртання ў змрок. Ура – свабода!..
Нам подых зноў падорыць вецярок.
І вось жыццё – да шторму – год ад году,
Пакуль нам лёс яшчэ не дасць урок.
Якія ж мы, усё-такі, якія…
Перажываем хутка смерць сяброў.
Не добрыя мы, людзі, і не злыя –
Прыстасаванцы проста, без умоў.
Вось так. І скажаш што яшчэ тут?
Хапае ў нас звярынага – пад гмах, –
Мярзотнасці і боязі прышчэпкаў,
Гавэнды той – сляпой, дурной, бы жах.
Ды ёсць яно, геройства ў некаторых,
Сумленне, гонар, праўда – дзеля нас.
Вось толькі забываем мы так скора
Герояў… Топіць іх хлусні каркас…
***
Маёй найгоршай рэінкарнацыі
прысвячаецца…
Неба, поўнае срэбраных зор, –
Твой Парыж, ён бясконцы і чорны…
Вось адказ на пытання той змор –
Да рання промень ззяючы зорны…
Дзесь блукае душа тут твая –
Нераскаянай грэшніцы ў Вежы.
І чакае штоноч салаўя,
І шкадуе аб жарсцяў адзежы…
Вось дваццаты ўжо век. Правады.
Ўпершыню ўсё калісьці бывае…
Журналісткаю з “Рэйтэр” – тады…
Тэлеграф… Ты ў Парыжы, Дубаі,
І ў Нью-Ёрку, канешне, – між куль…
Дэмакратыя ў духу гранітным.
Столькі жарсці ты возьмеш адсюль,
І любві, што застыгне, бы бітум…
Так няспынна трашчыць тэлеграф.
Інфармацыя, дым цыгарэтны.
Сэрца б’ецца тваё – цераз жах
Не пачуць яго смех запаветны…
Як жа звалі яго? Бары? Джон?
Ўсё схавана – у вечнасці дыме…
Закаханы, ты думала, – ён,
Толькі не: ён не твой, бо – з усімі.
Мроі, слёзы струменем, дакор…
Аддалася пачуццям свабодна…
З небам ты, поўным срэбраных зор,
Праляцеўшы, навек стала роднай…
***
Выдумляюць аб маёй блізарукасці
І пайшоўшай – не туды – дальназоркасці.
Гэта, можа быць, ад скончанай тупасці?..
Ці, здаецца ўжо, ад кропкавай “зорнасці”?..
О, правінцыя жыве перасудамі!..
І клапоціцца грамадства мяшчанскае,
Каб часцей былі тут людзі іюдамі,
Дапамогі не чакалі каб – Панскае…
І канешне, за сцяжкі каб не скочылі,
Свет паслаўшы, – вось з такімі “клапотамі”!..
Трэба ж грошы тут, каб не скасабочылі,
Што за продаж душ, альбо – чагосці там…
Прыдумляюць і каленкамі дрыгаюць…
Пазатоптваць мары ўсе, думкі гожыя
Брудам, плёткамі, скразнымі інтрыгамі –
Вось іх мэта. Не да промыслу Божага…
Толькі Неба ўсё ж не купіш “карцінкамі”:
Лёс такі – нібыта калька бязродная.
А паэты ўсіх здзіўляюць учынкамі,
І жыццё ў іх, нібы вецер, – свабоднае!..
Узгадваючы Булгакава…
Трынаццатае. Май. Вядзьмаркі, чэрці,
Не ведаючы меж, “у свет” ляцяць.
Шкілеты абрастаюць плоццю, верце,
У чорных “птушак” фракі так трымцяць.
Я там была жывою каралевай –
Крыві “хапіла”. Сорам быў – жабрак.
“Вялікасць” там мая пайшла “налева”,
Каб толькі мне тваё пачуць зноў “так!”,
Крануцца вуснаў, пажадаць палону…
Няма ў жыцці ж мне шчасця нат на чвэрць…
Навек твая: ад стрэчы і да скону, –
Не страшна ў пекле потым мне згарэць…
Калена цалаваць – чарцям, вядзьмаркам –
У Донны: так заведзена даўно.
Ў палоне я ці вырвалася шпарка?
А зрэшты, сёння мне – усё адно.
Карона цісне… Кроў са скронь сцякае…
У вочы глянуць мне б твае яшчэ…
Ці чорная ўжо скончыцца тут зграя?
Ад слоў ліслівых зноў сляза цячэ…
Камін чартоўскі сціхнуў вось, здаецца.
Ды не, не ўсё – яшчэ аблёты зал…
Балюча як… Шчыміць стамлёна сэрца…
Бясконцы баль якісьці, – ты б сказаў…
Шмат кветак, музыкі. Шампанскае – ракою.
О, вальсы Штрауса! Маэстра, стыне кроў…
А створана ўсё – чорнаю рукою…
Якая розніца? Баяцца – мне – злых слоў?
Гары агнём, маленькая кватэра!..
Магутны Воланд. Вершнікі – ваш ход…
З табою буду, нат не ў гэтай эры,
Мой Майстар… Гэта ў вечнасць наш палёт!..
