Наша Слова штодзень
Наша Слова штодзень
Share
You are reading
Невядомы паэт з вёскі Двор-Чарэпіта

Невядомы паэт з вёскі Двор-Чарэпіта

17 жніўня 2021, 21:38 Культура, Навука 20
Невядомы паэт з вёскі Двор-Чарэпіта

Расоншчына – адзін з прыгажэйшых куткоў Віцебшчыны. Каля 8 кіламетраў ад Расонаў знаходзіцца вёска Двор-Чарэпіта. Яна славіцца тым, што некалі ў вёсцы была сядзіба пана Гласку. А вакол яе напачатку ХХ стагоддзя гаспадар заклаў вялікі парк.

У гэтай вёсцы перад Другой сусветнай вайной жыў паэт Хведар Андрэеў. Праўда, невядома, ці гэта яго сапраўднае прозвішча, ці псеўданім. Вясковец тады пісаў па-беларуску вершы. Магчыма яны друкаваліся ў мясцовым друку ў 1930-х гадах, але адшукаць іх не ўдалося. Ці можа пісаў паэтычныя радкі для сябе і нідзе не друкаваўся, бо баяўся з-за гэтага трапіць у Сібір. Але, калі Беларусь аказалася пад нямецкай акупацыяй і на яе тэрыторыі пачало выдавацца шмат розных выданняў, Хведар Андрэеў вырашыў свае творы адсылаць у газету “Беларуская старонка” (Віцебск), якая выдавалася з 1942 года, як дадатак да рускамоўнай газеты “Новый путь” (Орша). Рэдактарам газеты быў нехта А. Бранд. А беларускамоўнае выданне рэдагаваў Міхась Рагуля. “Вы сваімі вершамі творыце скромную, але вельмі патрэбную справу. Пішыце і далей. Ваша каханне да роднага краю і роднай мовы, павінны натхняць шмат беларусаў. Моц народу ў яго пачуцці нацыянальнага адзінства, у яго каханні да роднага”, – пісала “Беларуская старонка” ў красавіку 1942 года.

Вершы з Двор-Чарэпіты Хведар Андрэеў пастаянна дасылаў у газету. Не ўсе яны, відаць, траплялі на яе старонкі, але сёе-тое было апублікавана. Як склаўся лёс вясковага паэта – невядома. Магчыма расонскія краязнаўцы ведаюць пра яго штосьці ці дапамогуць адшукаць сляды паэта. Хутчэй за ўсё, на маю думку, Хведар Андрэеў пасля вайны быў расстраляны ці высланы ў сталінскія лагеры. Справа ў тым, што яго прозвішча фігурыруе ў спісе тых асобаў, якія супрацоўнічалі з газетай “Беларуская старонка”. Спіс гэты складала супрацоўніца аддзела УМГБ па Віцебскай вобласці малодшы лейтэнант Усвятцава. І ён быў накіраваны начальніку 2-га аддзела па Віцебскай вобласці падпалкоўніку Шэбалаву пад грыфам “Совершенно секретно” ў жніўні 1947 года. Дакумент гэты захоўваецца ў Дзяржаўным архіве Віцебскай вобласці.

Некалькі вершаў Хведара Андрэева з Двор-Чарэпіты прапаную чытачам “Нашага слова”. Няхай яны нагадаюць пра паэта, які 80 гадоў таму жыў на Расон-шчыне.

Сяргей ЧЫГРЫН.

 

О, Беларусь мая!

 

О, Беларусь мая! О, сонца!

Ты, мо, шыпшынай расцвіцеш!

Пачуццем радасці бясконцай

Мяне, бы келіх той, нальеш!

І я паўсюду распляскаю

Ў сузор’ях радасці віно!

Цябе ўлавіць, о, мой краю!

Мо Богам мне ва ўдзел дано!

О, кветка, радасці-шыпшына!

Бо ты – не змрок, ты – шчасця свет!

Табе пяю, мая краіна,

Маёй істоты веснацвет!

 

***

Як старац з ліраю

Іду ў пустыню свету…

                      Паўлюк Трус.

 

Пайду я лірнікам убогім,

Пайду ў няведамую даль

Шукаці к радасці дарогі,

Пазбыці сэрца роспач, жаль.

У небе воблакі паволі,

У даль нязваную плывуць.

Пайду шукаці шчасця-волі,

Той кут, дзе радасці жывуць.

Пайду, не знаючы спачыну,

І дзень, і ноч я ў даль імкнусь.

Пайду у даль сваёй краіны

Любіць і славіць Беларусь.

Іду, мне ўстрэч імкнуцца далі,

Краіны роднае прастор.

Парывы радасці, бы хвалі,

У сэрцы творчы міг-задор.

Часіны светлыя натхнення,

Табе радзіма аддаю.

Душы парывы-летуценні,

Цябе шаную і пяю!

 

Жураўлі

 

Паплылі, паплылі, паплылі

У нязнаную даль жураўлі…

Ну куды ж ад радзімых балот

Вы імкнецеся ў даль столькі год?

Вецер песню расстання запеў,

Сумна, жаласна лес зашумеў…

Маю радасць з сабой паняслі

У нязнаную даль жураўлі…

 

***

 

Я гімны новыя спяваю,

Мой край! Даволі быць у сне.

Пазбаўся роспачы, адчаю,

Ідзі спаткаць жыцця вясну!

Сустрэнь жыццёвае правесне,

Мой абяздолены народ…

Прыйшла вясна, звіні ёй песня,

Слаў шчасця новага прыход.

 

Краю мой

 

Краю, мой краю,

                            любы мой краю –

О, Беларусь!

Думкай крылатай

                            к табе прылятаю,

Сэрцам к табе я імчусь.

Чую я, чую Нёман гамоне,

Хмурыцца, плача Дзвіна…

Хмара над полем слязіны роне,

Стогне пад ветрам сасна.

Краю мой,

             краю, скаваны ў кайданы,

Волі чакаеш даўно.

Бедны народ мой, абрабаваны,

Шчасце табе не дано!..

Вечна жывеш паднявольны,

                                             гаротны,

Бедны, лапцюжны, мой край!..

Ціха навокал, шапоцяць чароты,

Гусі імкнуцца ў вырай.

Шэпчуцца, стогнуць бярозы і елі,

Шэрыя далі маўчаць…

Вецер завые ў полі спусцелым,

Груганы дзесць закрумчаць.

Воўкі заводзяць жудкія спевы,

Стогне старая сасна…

Смелыя, гордыя – дзе ж вы?..

Край свой будзіце ад сна!

Хведар АНДРЭЕЎ.

 

Facebook Twitter Google+ VKontakte WhatsApp Telegram
Папулярнае на сайце
ПЕЧКАМ-ЛАВАЧКАМ – 20
Культура

ПЕЧКАМ-ЛАВАЧКАМ – 20

6 снежня 2024, 07:3619
Падлетак з Салігорску запосціў «Укантакце» уласны верш пра бчб-сцяг. Настаўніца загадала яго выдаліць і збірае камісію
Грамадства

Падлетак з Салігорску запосціў «Укантакце» уласны верш пра бчб-сцяг. Настаўніца загадала яго выдаліць і збірае камісію

28 сакавіка 2019, 17:0618
ДРЭВА ЖЫЦЦЯ
Культура

ДРЭВА ЖЫЦЦЯ

29 сакавіка 2025, 08:0718
З Новым 2025 годам!
Грамадства

З Новым 2025 годам!

4 студзеня 2025, 17:5017
Далучайцеся да нас