Дзень чацвёртага траўня 2021 года ў беларускай сталіцы па надвор’і выдаўся зусім не вясновым – было вельмі холадна. Прахалодна было і ў бібліятэцы № 1 імя Л.М. Талстога, таму прыйшоўшыя на святочнае мерапрыемства госці не надта спяшаліся распранацца. Але добраму настрою сабраўшыхся ўвесь гэты холад не надта перашкодзіў: было шмат радасці, іскрыстага смеху і апладысментаў. А віталі ў той дзень у першай сталічнай бібліятэцы альманах “Літаратурны экватар” № 9 (11).
Гэты нумар выдання пабачыў свет у самым канцы мінулага 2020 года, але нешта ўсё перашкаджала зрабіць яму годную прэзентацыю. І вось – нарэшце. Дарэчы, наконт таго амаль зімовага холаду ў траўні шэф-рэдактар альманаха Інга Вінарская нават пажартавала: маўляў, пакуль альманах не адпрэзентуем, што ўзімку выйшаў, сапраўдная вясна ўвогуле не наступіць і цяпло не прыйдзе. Жарты-жартамі, але на наступны пасля прэзентацыі дзень, пятага ўжо траўня, у сталіцы значна пацяплела…
Ды вернемся ад містыкі ў рэальнасць, а дакладней, да прэзентацыі чацвёртага траўня. Распачала імпрэзу загадчыца бібліятэкі № 1 імя Л.М. Талстога Лола Іназемцава. Яна звярнулася да прысутных са шчырай прамовай. Асабліва Лолу Юр’еўну парадавала вялікая колькасць моладзі на мерапрыемстве, а сабраліся ў той дзень на імпрэзу прадстаўнікі трох сталічных каледжаў у суправаджэнні сваіх выкладчыкаў. Спадарыня Лола расказала, што бібліятэку № 1 з літаратурным клубам “Экватар” звязвае доўгае і шчыльнае супрацоўніцтва, чаму яна вельмі рада.
Далей слова перайшло да непасрэднага вядоўца святочнай імпрэзы – да кіраўніка “Экватара”, пісьменніка і журналіста Вячаслава Корбута. Ён распавёў прысутным, што літаратурнаму клубу “Экватар” ужо адзінаццаць гадоў, і аб’ядноўвае суполка пад сваім дахам каля пяцідзесяці літаратураў рознага ўзросту і ўзроўню, прычым не толькі тых, хто жыве ў беларускай сталіцы, але і прадстаўнікоў ўсіх шасці абласцей Беларусі. Спадар Вячаслаў, узяўшы ў рукі асобнік альманаха, расказаў сабраўшымся, што на вокладцы выдання змешчана графіка знакамітага беларускага мастака Язэпа Драздовіча. Што ж тычыцца дызайну вокладкі, то рыхтаваўшая яго Інга Вінарская пастаралася ўпрыгожыць альманах каларытнымі беларускімі ўзорамі, што вельмі пасуе да ахраматычнай гамы выдання. І канешне, Вячаслаў Корбут прачытаў для аўдыторыі шэраг сваіх паэтычных твораў з новага нумара, сярод якіх быў і наступны верш:
Суніцаў пах і водар ліпы,
Спусціўся на зямлю жаўрук,
Усе паснулі, дуб са скрыпам
Пачуе ад чыгункі грук.
Успыхне зорка там на ўсходзе,
І знікне горыч дзён былых,
Залева ноччу луг адродзіць,
Маланкі не спужаюць слых.
Не спіцца… Кола часу ладзіць
Чарговую жыцця скрыжаль,
І лес прыціх, як на парадзе:
Хваінкі з жаху не дрыжаць.
І мне ўзгадаецца дзяцінства,
Як быццам там згубіўся свет,
Свет мараў, вобразаў адзінства,
Дзе мела ўсё заўжды сакрэт…
Шэф-рэдактар альманаха “Літаратурны экватар” Інга Вінарская зазначыла, што пакіне за дужкамі ўсе тыя праблемы, якія суправаджалі выхад у свет новага нумара альманаха, бо не хоча пра гэта казаць на святочным мерапрыемстве. Але, па меркаванні спадарыні Вінарскай, нягледзячы ні на што, з кожным годам усё больш важкім становіцца “экватарыяльны” зборнік твораў. У нейкі момант з залы паступіла пытанне, чаму альманах мае падвоены нумар? У адказ спадпрыня Інга зрабіла спасылку на супрацоўніц Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, якія парэкамендавалі рэдакцыі альманаха ўказваць не толькі колькасць нумароў з міжнародным кодам ISSN, але і ўсю агульную колькасць выдадзеных нумароў. І тут справа ў тым, што да таго, як альманах атрымаў код ISSN у Парыжы, выйшла яшчэ два нумары без гэтага кода. Таму цяпер у выдання падвоены нумар. Потым Інга Вінарская прачытала прысутным некалькі вершаў з альманаха “Літаратурны экватар” № 9 (11).
Пераможаш – сцягнуць перамогу,
Не прызнаюць – вось такі пасаж.
Не заўважаць і спяюць замнога
Па загадзе гідкіх песняў марш.
Стаў вядомы, папулярны ў свеце,
Толькі на Радзіме – не залік:
Тут свае куміры ў дамкі мецяць,
Штучныя без палачкі нулі.
Што рабіць?
Так жыць альбо змагацца?
Абыйсці як-небудзь гэты гной,
Заляпіць акенца брудам, здацца,
Каб акенца не было душой.
Альбо вылезці на барыкады,
Крыкнуць: libertе, еgalitе*…
І паслухаць, назавуць як гадам.
Вось тебе за ўсё – fraternitе**…
Ці мо з’ехаць, і пляваць на сродкі,
На бацькоўскай памяці цяжар…
Не вярнуць дзяцінства смех салодкі,
Толькі… ты не знічшыш продкаў дар.
___________________
*Свабода, роўнасць (франц.).
**Братэрства (франц.).
Малады, але ўдумлівы выканаўца ўласных песень пад гітару Кірыл Бандзерс захапіў аўдыторыю з першых акордаў. Яго музычна-паэтычныя творчасць – рамантычная, філасофская, узнёслая, але адначасова дастаткова жорсткая і супярэчлівая. У яго творчасці, як ні дзіўна, адчуваецца нейкі дух сярэднявечных балад і гераічных падзей. Музыка вельмі рытмічная, насычаная духоўнай праў-дай і пошукамі ісціны. Для прысутных спадар Кірыл выканаў шэраг сваіх песень пад уласны акампанемент шчырым і пранікнёным голасам.
Вясёлы і эпатажны, спрактыкаваны ў мастацкім слове паэт Глеб Ганчароў уцягнуў аўдыторыю ў свет сваіх творчых сюжэтаў, фантазій, разважанняў. Ягоныя паэтычныя творы вельмі інтэлектуальныя, насычаныя гістарычнымі падзеямі і ўласнымі аўтарскімі разважаннямі з элементамі іроніі і жарту. Але ў кожным паэтычным опусе адчуваецца сур’ёзны настрой і сувязь з цяперашнім часам. На заканчэнне свайго выступлення, напэўна, пад уплывам майскіх халадоў Глеб Ганчароў прачытаў верш “Снег”:
Снег вар’яваўся да зары,
Да дахаў, брам i раздарожжаў,
Паўсюль развесiўшы махры,
Якiх нiхто не растрывожыў.
Ён не спыняўся анiяк,
Падобны да смугi бяскроўнай,
I горад – белы, як мярцвяк –
Адпачываў пад ватнай коўдрай.
Снег падкрадаўся з глыбiнi,
З надхмар’я, з паднябеснай проднi;
У белым блiскалi агнi,
На дзень i ноч дзялiўшы соднi.
Снег засыпаў i засыпаў –
З напорам згубцы, лiхадзея…
Пужлiва горад засыпаў
Каханне, веру i надзею.
I знiклi ў свеце ўсе сляды
Ў маштабе даўняй эпапеi;
Снег падаў доўга – назаўжды,
Як попел падаў на Пампеi.
Паэт Вячаслаў Данілаў – даўні сябар літаратурнага клуба “Экватар”, чалавек, улюбёны ў мастацкае паэтычнае слова, таленавіты, разважлівы, удумлівы аўтар. Яго творы вы-значаюцца кароткай формай і вельмі насычаным, глыбокім сэнсам. Вячаслаў – паэт класічнага напрамку, добры, ветлівы і адкрыты чалавек. На прэзентацыі чацвёртага траўня Вячаслаў Данілаў чытаў свае новыя вершы і адказваў на пытанні зацікаўленых маладых слухачоў.
Наступны выступоўца Ігар Яўгенавіч Шыршоў, маючы шырокі досвед у філасофскай навуцы, паколькі ён кандыдат філасофскіх навук, літаральна заваражыў прысутных глыбокімі паэтычнымі разважаннямі пра рэаліі сучаснага непрадказальнага жыцця, пра яго сэнс і прызначэнне. А яшчэ Ігар Яўгенавіч – вялікі прыхільнік жанчын, і многія ягоныя вершы прысвечаны тэме кахання, сярод якіх і твор “Маленне”, што таксама прагучаў на майскай імпрэзе, прысвечанай альманаху “Літаратурны экватар”:
Пазаві, пазаві, пазаві!
Хоць на дзень, на гадзіну, на міг.
У свой час ты мяне адарві
Ад яшчэ не чытаных тых кніг,
Ад артыкулаў, дораць што сум,
І ад вольных ды дробных задум.
А яшчэ папрашу: не грашы,
Не разводзь дзве аблудных душы –
Яны стрэнуцца. Доля трымціць:
Дзве душы Бог з’яднае навек.
Дык чаму ж сэрца зноўку баліць?!
Ён без Бога слабы – чалавек…
Паэт Юрась Нераток – добры сябар “Экватара”, стваральнік розных творчых праектаў. Ён з цікаўнасцю ставіцца да новых паэтычных формаў і напрамкаў. Спадар Юрась – паэт-эксперыментатар, паэт-наватар. Ён прыхільнік вельмі каларытных колераў у адзенні і яркіх гальштукаў. На імпрэзе чацвёртага траўня Юрась Нераток выканаў шэраг сваіх новых твораў, чым вельмі зацікавіў моладзь.
Закрывала творчую імпрэзу даўняя сяброўка літаратурнага клуба “Экватар”, таленавітая паэтка і навукоўца, супрацоўніца Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы НАН Беларусі Таццяна Барысюк. Яна распавяла прысутным пра свой удзел у альманаху “Літаратурны экватар” і творчых праектах клуба. Таццяна адзначыла грунтоўнасць працы рэдакцыйнай калегіі альманаха, вызначыла высокі ўзровень яго літаратурнай і інфармацыйнай частак. Яна пажадала аўтарам, укладальнікам і рэдактарам альманаха “Літаратурны экватар” творчага плёну і ўдачы ў развіцці праекта. Напрыканцы Таццяна Барысюк прачытала некалькі сваіх вершаў з нізкі “Платанічнае каханне”.
Дарэмна пустымі спадзевамі жыць!
Магчыма ж ужо!
Ды, здаецца, не трэба.
Дождж доўгачаканы
не хоча імжыць
На гэту сасмяглую, прагную глебу.
Апалена сонцам бязбожным, ліхім.
Вампірыць яно найапошнія сілы.
Паслана мне ўсё за якія грахі?
Люблю цябе, Божа! Кахаю Вас, мілы!
О марныя мары! Мне ўсё – для чаго?
Каб я зразумела ілюзію шчасця?
Не хоча згасаць вераломны агонь,
І целам каханага чар прычашчацца.
Мой любы! Вы згуба!
Кармічны мой кат!
За Вамі пайду я і ў рай, апраметнаю.
Па мне застанецца
шмат вершаў і згад
Аб тым,
як шукала я шчасце – адметнае.
Кожнага з выступоўцаў сабраўшыяся віталі апладысментамі. У бібліятэкі каледжаў, чые навучэнцы прысутнічалі на святочнай імпрэзе, былі падараваны экземпляры альманаха “Літаратурны экватар” № 9 (11). На заканчэнне мерапрыемства вядовец Вячаслаў Корбут пажадаў моладзі поспехаў у вучобе, плёну ў жыцці, асабістай рэалізаціі ў абраных прафесіях, кахання і вясновага настрою.
Завяршылася мерапрыемства агульнай фотасесіяй усіх выступоўцаў святочнай імпрэзы, прысвечнай альманаху “Літаратурны экватар” № 9 (11).
Інга Вінарская,
Вячаслаў Корбут.