Пры жыцці паэт Юрка Голуб (1947-2020) напісаў шмат літаратурных твораў розных жанраў, якія не паспеў выдаць асобнымі кнігамі. Была падрыхтавана да друку і кніжка сатыры і гумару “Рэшта з рэшата”.
Хочацца спадзявацца, што кніжка гэтая абавязкова пабачыць свет, бо ў ёй паэтычныя радкі Юркі Голуба дадуць чытачу прастору для роздуму пра час і яго супярэчнасці. Гумарыстычныя вершы ў неапублікаванай кнізе падаюцца з досціпам і жартам, выклічуць у чытача ўсмешку над праявамі нашых сённяшніх дзён.
Нагадаю, што Юрка Голуб нарадзіўся ў вясковай сялянскай сям’і. Пасля заканчэння Зэльвенскай сярэдняй школы паступіў на філалагічны факультэт Белдзяржуніверсітэта. Падчас вучобы прымаў удзел ва ўніверсітэцкім літаратурным аб’яднанні “Узлёт”, якім кіраваў прафесар Алег Лойка.
У 1970 годзе ён прыехаў у Гародню. Пачаў працаваць рэдактарам у рэдакцыі літаратурна-музычных перадач на Гарадзенскай абласной студыі тэлебачання.
У 1978 годзе перайшоў працаваць у газету “Гродзенская праўда”, дзе загадваў аддзелам культуры. Потым зноў вярнуўся на Гарадзенскую студыю тэлебачання, вёў штомесячную перадачу “Гарадзеншчына літаратурная”, у якой знаёміў з творчасцю пісьменнікаў-землякоў.
З 1996 года працуе літкансультантам у “Гродзенскай праўдзе”, рыхтуе штомесячныя літаратурныя старонкі. Дзякуючы яму і былому рэдактару газеты Іосіфу Багіна, з друку выйшлі чатыры штогадовыя альманахі гарадзенскіх пісьменнікаў “Галасы” (2002-2005).
Шлях у літаратуру пачаўся ў 1963 годзе, калі ў Ваўкавыскай раённай газеце быў надрукаваны першы верш паэта. А потым з друку выходзяць яго паэтычныя зборнікі “Гром на зялёнае голле” (1969), “Дрэва навальніцы” (1973), “Векапомнае поле” (1976), “Помню пра цябе” (1983), “Сын небасхілу” (1989), “Поруч з дажджом” (2001), “Зажураны камень” (2002), “Брама зімы” (2004), “Багра” (2006) і іншыя. Па першых публікацыях і зборніках паэт адразу ж заявіў пра сябе ў літаратуры свежа і ярка. Літаратурная крытыка адзінадушна засведчыла тэхнічнае майстэрства паэта. Яго вынаходлівыя метафары адлюстроўвалі шчодрасць перажывання, энергію, рамантычны лад душы, здольнасць адчуваць паўнакроўнасць жыцця, яго магутны пульс. Гэтыя якасці паэт не растраціў і ў сваёй пазнейшай творчасці, аж да канца жыцця.
Прапаную чытачам “Нашага слова” гумарыстычныя чатырохрадкоўі (“рэшты”) Юркі Голуба. Яны своеасаблівыя і арыгінальныя. А сам паэт быў вельмі таленавітым чалавекам. Шкада, што ён рана адышоў ад нас.
Сяргей ЧЫГРЫН.
Папярэджанне
Калі і грошай куры не дзяўбуць,
Ты не думай, што такі багаты,
І ад раю заграбастаў ключ,
Быццам ён і ад уласнай хаты.
Перад разводам
Калі паштарка на парог
У суд прынесла позву,
Дык ён ёй скаргу прыбярог,
Маўляў, чаму так позна?
Студэнт-завочнік
На лекцыі агортваў сум,
Нахмурваў думна бровы,
Была галоўнейшая з дум:
Ці ацялілася карова?
Шлюб па разліку
Ён сам сабе пакутнік.
У ролі просты змест:
Жаніцьбаю прыкуты
Да самых спальных месц.
Арганізм
Амаль што цэглу грыз
І піў амаль што лакі.
“Нягеглы арганізм…” –
Прачула доктар плакаў.
У вёсцы
Усчаліся перамены,
І паехаў з хаты дах
На гарод з гурком і кменам,
На агонь у правадах.
Раскусіў
У вадаёме бірж
На брокерскую манку
Не клюнуў толькі сліж
Ні ў вечары, ні ў ранку.
Уцякач
Хоць хаваўся дзе як мог:
Аліменты ўнюхалі.
З чатырох ён драпаў ног,
Быццам бубны бухалі!
Філасофія
Мне казаў адзін махляр:
“Каб не здохнуць голым,
Ёсць нібыта цыркуляр –
Ставіць з ног на голаў”.
Зарплата
Месяц цэлы авадзень
Джаліў мужа дужа –
У зарплатны толькі дзень
Накарміла мужа.
Змалку
Кемным вырастаў малы:
Гадавала бабка.
Змалку лез ён за сталы,
Стаў на чарку слабкі.
З “пільных”
Жывучы ўсё ж, няйначай,
І будзе, пэўна з тых,
Што маюць нюх ганчачы
І слых на сямярых.
Плюгавец
З падшывак колішных газет
Свае даносы выдраў.
З палонкі вынырнуў на свет
Сушэйшы, чымся выдра.
Неабвержнае ў дарагавізну
Не сорам ласаму кату
Дапасці да смятаны.
Няблага лішняга каўтнуць
У спосаб самы танны.
Сітуацыя
Рубель набраў такі галоп,
Што дзьме ў вушах страшэнна,
Аж вочы вылезлі на лоб
У жаху, як кішэні.
Прыкмета
Даўно ўжо з’едзены запас.
У марах – пляшка горкай.
І кола круціцца ўвесь час
З нястомнаю вавёркай.
Банальная гісторыя
Калі ўзяўся быў за гуж,
Тады, законна ў ЗАГСе,
Цягні, здавалася б, як муж,
А ён Фемідзе здаўся.
Скорагаворка
Пры заменах зноўку змены:
Шалі звольніў зноў Бязмен.
І адразу ў Бязмена
План саспеў далейшых змен.
Неверагоднае
Застынь, як слуп, і не дыхні:
А бацюхны! З цырульні
Лісіца з Пеўнем – хоць бы хны! –
Пад ручку шпацыруе.
Спосаб
Дальбог жа, не хлушу,
Без спешкі ён пакрыху
Дастане з вас душу
І выскрабе на ірху.
Чуткі
На службе ў кабінеце
Меў ласку гаспадар
Зрабіць прэзэнт кабеце,
Як найдаўжэйшы дар.
Дрозд
Небарака даў дразда:
Стаў начальства перыць,
І з ягонага гнязда
Паляцела пер’е.
Вынік
– На табе! Прыйшоў капец! –
Аж жахнуўся шэры.
Быў па ўзломах першы спец –
Прышчамілі дзверы.
Абразок
Ён намеры дарадцаў крэсліў
І пры тым відавочна цвіў,
І сядзеў у службовым крэсле,
Як забіты па плешку цвік.
Правіла
Як набіць бітком кішэнь,
Скарыстайце метад:
Гнаць дарадцаў у каршэнь
На шляху да мэты.
Просьба
Не маглі б вы падтрымаць
Мой “Праект для людства”?
Могуць дыбам пасмы ўстаць:
Не праект – паскудства.
Пакутнік
Смак сямейнага жыцця
Не да смаку, мусіць.
Уявіць яго прцяг
Толькі жонка змусіць.
На смех курам
Хоць ходзіш з пыхай у абдымку,
Ад “славы” сам ільснішся ўвесь,
Зрабі, балесны, дзірку ў здымку
І ў курніку яго павесь.
Запозненыя
Ім салаўіны гурт абрыд,
Што ўсе гаі агучваў ладам,
Тады заенчалі наўзрыд,
Калі з гаёў зрабілі ляда.
Разборка
Ляталі шклянкі, нібы пёркі.
Тынкоўка меціла абрус.
Была бандыцкая разборка?
Ды не – сямейны землятрус!
Нос кан’юктуршчыка
Цікаўнасць не ідзе на знос.
Варушыць чуйным носам,
Таму і адпаведна нос
Павевы часу носіць.
Шыльда
Ты як яго не драй,
Не стане опус пекным,
Хаця й па назве “Рай”,
На самай справе – пекла.
Празаік-скаржнік
Ён галавы на злом
Над скаргамі ішачыў,
У прозе касталом
Ды і ў жыцці няйначай.
Эпапея
Падаўжэў раманны стос
“Дзе стракочуць конікі”.
І да класікі б дарос –
Не пускаюць штонікі.
Крытык
Раскалупаў у творы глей:
Спажыва дробная на плыткім.
Ды толькі сунуўся глыбей –
Адразу задрыжалі лыткі.
Пісака
Сумленне згорнута ў дзве столкі.
Паскубваць ласы каравай.
І да таго ён здольны толькі
Брахаць здалёк на караван.
Бываліца
Часопіс “Выспятак” знянацку
Ціск атрутных плётак вызнаў.
Каб плёткі раздзяліць па-брацку,
Здалі рэдактару на візу.
Альманах
Салідны знешне альманах:
На ім – не вокладка, а вечка.
І хоць рэдактар там – манах,
А Бога не знайсці са свечкай.
Пачатковец
Шырокі жэст і зык.
Сваё не ўпусціць з возу.
Па службе адстаўнік,
Даіць прыстаўлен прозу.
Дама з рыфмамі
Яе цягнулі, хто як мог,
У нерат творчай секцыі,
Што нават застыдаўся Бог
З аказіяй інспекцыі.
Імпэт
Шпурляў, расхрыстана, імпэт
На травы і на месік.
Для жонкі быў нібы паэт,
У муз – сябе намеснік.
Парада
Даўно прыгонным куража
Было б не лішнім спахапіцца:
Дарма – напоўніцу іржаць
І дурня клеіць на дурніцу.
Нязгодны
Граміла з вежу ростам
У кішэні шыш скруціў.
Завецца тое проста –
Пасіўны супраціў.
У крэсле
Склаў сабе адмысловы спісак
“Утрымацца як на кані”:
Ад чужых адварочвай пысак,
Сваякоў, чым далей, гані!
З досведу
Жанчыны ўсе – адно ў адно:
У іх наўме заўжды тусоўка.
Калі ж піхаць цябе на дно –
Яны піхаюць паасобку.
Акуратыст
Сабе самому загадаў –
Даносіў пад капірку.
У кнігу шчыра заглядаў,
Як у дзвярную дзірку.
“Змагары”
Змагаліся за мір,
А ў выніку – за грошы.
Сцягі працёртыя да дзір
Аб іхнія галёшы.
Трыбун
А словы ён – мастак лушчыць
Трыбунна-пенна-палымяна.
Хаця і лысіна блішчыць,
Але пад ёй рыштунак цьмяны.
Спявак
Быў салістам – хоць куды:
Хутка ў спевах вырас.
Ды насталі халады –
Гай змяніў на клірас.
Не хацела
Не хацела гаварыць,
Выдаваць сакрэты.
Ой, душа агнём гарыць,
Пад пярынай грэта.
