Як і ў многіх іншых краінах, у Германіі 1 траўня адзначаюць дзяржаўнае свята – Дзень міжнароднай салідарнасці працаўнікоў. У часы Сярэднявечча, адкуль і ўзяўся звычай радасна сустракаць вясну і “ўсей грамадою” шанаваць працу, ад таго, наколькі добра сяляне працавалі на сельскагаспадарчых добрах, залежала шчодрасць аплаты іх працы за цэлы год.
Зразумела, што найбольшая турбота ахоплівала працавітых нямецкіх парабкаў у апошнюю ноч перад разлікам: за ўкладанні велізарнай колькасці сіл і часу маглі не заплаціць. Па меркаванні гісторыкаў, менавіта гэта акалічнасць і спарадзіла легенду пра тое, што ў Вальпургіеву ноч па ўсёй краіне шалеюць і балююць ведзьмы. “Вырадкі д’ябла” ўсаджваліся на венікі і накіроўваліся да вяршыняў гор, дзе пілі без меры зелле, уладкоўвалі дзікія балі, вар’яцкія скокі і, вядома ж, сукупленні са зласлівымі сутнасцямі мужчынскага полу.
Сяляне, якія хвалююцца за гаспадарку і зарплату, не маглі пусціць усё на самацёк і пакінуць хітрым ведзьмам магчымасць прыляцець і што-небудзь сапсаваць. Таму яны палілі вогнішчы, не клаліся спаць і хорам спявалі, каб аднадзіць нячыстую сілу. Калі ахоўныя мерапрыемствы былі паспяховымі, раніцай людзі паказвалі выратаванае быдла і прыведзеныя ў парадак нівы, атрым-лівалі грошы і адпраўляліся шпацыраваць пад “травеньскае дрэва”.
Памаленьку дзень выдачы зарплаты сялянам ператварыўся ў дзень, калі працоўны чалавек можа сабой ганарыцца і дзяліцца маральным задавальненнем ад працы з іншымі. Пасля таго, як у Чыкага расстралялі мірных удзельнікаў дэманстрацыі – простых працоўных – 1 траўня ў капіталістычным свеце было зроблены пралетарскім святам, і ўлады пастанавілі адзначаць яго кожны год. Таму з 1886 года месца дэманаў і ведзьмаў пачалі заступаць “буржуі” і капіталісты. 1 траўня ў Германіі зараз сімвалізуе пунсовая гваздзіка: яе ўстаўлялі ў пятліцы працоўныя і пазнавалі адзін аднаго на вуліцах.
Пасля таго, як ва ўлады апынуўся Гітлер, немцы пачалі зваць “першамай” Днём нацыянальнай працы (1933 год). Калі скончылася Другая сусветная вайна (1946 год), свята з некаторымі абмежаваннямі пацвердзілі дзяржавы-саюзнікі. З тых часоў з нагоды 1 траўня ў Германіі праводзяцца масавыя дэманстрацыі, прафсаюзныя арганізацыі выходзяць на пікеты, да якіх далучаюцца чальцы палітычных звязаў. Калі разглядаць свята ў лакальным маштабе, то ў некаторых нямецкіх дварах людзі адзначаюць яго з суседзямі і завуць Hoffest.
За мяжой ведаюць, што ў Дойчлянд (а пэўна – у Кройцбергу, адным з раёнаў Берліна) 1 траўня рэгулярна адбываюцца сутычкі паміж левымі і левымі радыкаламі. У 2014 годзе на вуліцы Кройцберга выйшла парадку 25000 чалавек, якіх было цяжка кантраляваць паліцыі.
Ці адпачывае Германія 1 траўня?
У наш час 1 траўня з’яўляецца афіцыйным святочным і выходным днём ва ўсіх федэральных землях.
З нагоды Дня працоўнага чалавека нямецкія дзеці не вучацца, а дарослыя не працуюць ва ўсіх федэральных акругах. Але жыхары Германіі так і не прыйшлі да адзінай назвы свята, і ў кожнай федэральнай зямлі яго завуць так, як звыкла і зручна.
Напрыклад, у Паўночным Рэйне-Вестфаліі 1 траўня завецца “Днём прыхільнасці да волі і міру, сацыяльнай справядлівасці, міжнароднага паразумення і чалавечай добрай якасці”. Існуюць такія варыянты, як der Erste Mai, Tag der Arbeit, Tag der Arbeiterbewegung, Internationaler Kampftag der Arbeiterklasse ці проста Maifeiertag.
Немцы ўспрымаюць гэта свята не толькі як шанец заявіць пра свае погляды на дэманстрацыях, але і як магчымасць проста адпачыць, падэбашырыць, выпіць, расслабіцца з сябрамі, наведаць забаўляльныя мерапрыемствы. У 2020 годзе, упершыню за ўвесь час існавання свята, мітынгі і дэманстрацыі былі адменены ў сувязі з пандэміяй. Замест гэтага DGB былі арганізаваны анлайн-мерапрыемствы і відэатрансляцыі. У 2023 годзе мітынгі і акцыі зноў выйшлі на вуліцы нямецкіх гарадоў.
Травеньскае дрэва
Яшчэ адной цікавай нямецкай традыцыяй, звязанай з 1 траўня, з’яўляецца ўсталёўка травеньскага дрэва (Maibaum) – старажытны знак вясновай урадлівасці – на галоўным пляцы горада.
Форма ўпрыгожванняў для травеньскага дрэва моцна адрозніваецца ў залежнасці ад рэгіёна. У некаторых месцах кожны год ставяць новае дрэва, у іншых ствол выкарыстоўваецца шмат гадоў, але кожны год змяняе сваю “крону”.
У некаторых раёнах Германіі халастыя мужчыны ўсталёўваюць маленькія травеньскія дрэвы – бярозкі – каля хат незамужніх жанчын вёскі.
У іншых рэгіёнах, напрыклад, у Рэйнляндзе травеньскае дрэва ўсталёўваецца хлопцамі перад хатамі сваіх каханых. Такія травеньскія дрэвы ўпрыгожваюцца каляровымі стужкамі, пры гэтым кожны з колераў раней меў адпаведнае значэнне. Да яго таксама належыць травеньскае сэрца з імем каханай дзяўчыны, якое выразаецца з кардону ці дрэва.
Травеньскае дрэва стаіць да першага чэрвеня, а потым той, хто паставіў, яго забірае. Калі дзяўчыне падабаецца кавалер, тое яго запрашаюць на вячэру ці дораць яму скрыню піва. У іншых месцах існуе традыцыя, паводле якой маці дзяўчыны дорыць хлопцу пірожнае, бацька – скрыню піва, а дзяўчына ўзна-гароджвае яго пацалункам.
Паводле СМІ.
На фота: варыянты травеньскага дрэва – класічны атрыбут свята. (Фота: © Malleo / Фотабанк Фотаджэніка.)
