У Беларусі невялікім накладам выйшла чарговая кніга прысвечаная паўстанню 1863-64 гадоў. Кніга адкрывае імёны, якія ўславілі Гарадзеншчыну, як нескароны рэгіён, дзе дзеялі дзясяткі аддзелаў інсургентаў, што змагаліся з расейскімі акупантамі. Аўтар кнігі “Паўстанне 1863 – 1864 гадоў на Гарадзеншчыне: падзеі і асобы” – Іван Буднік, з ім пагутарыў карэспандэнт Якуб Сушынскі.
ЯС: Вы не так даўно выпусцілі падобную кнігу. Ці гэта дапаўненне?
– У 2013 годзе выйшла кніжка прысвечаная паўстанню і 150-годдзю пачатку паўстання. Туды ўвайшлі матэрыялы, якія ў мяне былі, а таксама адшуканыя архіўныя матэрыялы. Але прайшло амаль дзесяць гадоў і гэты мае пошукі дапоўніліся, дапоўніліся падзеі. Цікавыя падзеі былі звязаны з 2019 годам, калі быў перапахаваны Кастусь Каліноўскі, Серакоўскі ды іншыя паўстанцы ў Вільні. Там гэтыя падзеі былі прывітаны прэзідэнтамі, беларусамі. Многія тысячы людзей сабраліся на гэтыя падзеі. Многае адкрылася. У мяне цікавы матэрыял з’явіўся ў сувязі з адшуканнем кніжкі Зялінскага “Bitwy i potyczki 1863-1864”, выдадзенай у 1913 годзе. Затым з Польшчы прыехаў мой знаёмы, прывёз кніжку пра сямейста Лянкевіча. Былі адшуканы матэрыялы ў архівах. Таму я вырашыў, што варта аднавіць пошукі ў сувязі з новай гадавінай і вярнуцца да падзей, дапоўніць іх. Калі ўзнікла пытанне, наколькі яна павялічылася гэтая кніжка, то трэба сказаць, што яна павялічылася ў два разы. Калі там былі толькі матэрыялы звязаныя з падзеямі ў Гародні і асобамі, то тут дапоўніліся яшчэ многімі падзеямі, што адбываліся на Гарадзеншчыне і ў суседніх раёнах. Таксама ў другой частцы я выдаў краязнаўчыя нарысы пра кіраўнікоў паўстання ў Гарадзенскай губерні і Гарадзенскім па-веце.
ЯС: Значыць, яна не навуковая, а мае выразна краязнаўчую жанравасць?
– Так я б не сказаў. Яна больш навуковая, больш абапіраецца на архіўныя матэрыялы. Я тут даю спасылкі, звыш 90 спасылак на архіўныя матэрыялы і іншыя дакладныя звесткі. Матэрыялы тут, канешне, краязнаўчыя і літаратурныя, мне хацелася, каб было цікава.
ЯС: Ці будзе кніга цікавай для шырокага кола чытачоў?
– Кніга больш і разлічана на шырокае кола чытачоў. Я імкнуўся не навуковымі словамі і лексікай выкладваць і расказваць, а даступнай літаратурнай мовай. Таму я думаю, што будзе пазнавальна, асабліва ў другой частцы, дзе ідзе апавяданне пра кіраўнікоў паўстання.
Якуб Сушчынскі.
