Этнічныя немцы з Казахстана, якія сёння пражываюць у Германіі, занепакоены сітуацыяй на радзіме. Асабліва трывожна тым, у каго засталіся там сваякі і сябры, але з імі няма сувязі ні па тэлефоне, ні праз інтэрнэт. Ніхто з перасяленцаў, з якімі ўдалося звязацца, не жадаў, каб у публікацыі былі названы іх імёны і прозвішчы: настолькі моцны страх за тых, хто застаўся на радзіме. Перасяленцы з Казахстана не жадаюць нашкодзіць блізкім сваімі выказваннямі.
Ружа М. не магла схаваць хваляванні і нават слёзы, распавядаючы, што не можа датэлефанавацца сваякам у Алмааты, не можа звязацца па інтэрнэце са сваёй школьнай сяброўкай, з якой яны маюць зносіны ўвесь час.
“Калі я ўбачыла, што людзей абезгаловілі і што ў іх стралялі, мяне ўсю ноч трасло, я не магла знайсці супакою. У нямецкіх СМІ ў самым пачатку падзей было вельмі мала інфармацыі, затое расійскія тэлеканалы, якія многія рускамоўныя жыхары Германіі глядзяць, поўныя страшылак, ад якіх галава ідзе кругам. Мяне не дзівіць тое, што ўрад Казахстана адключыў інтэрнэт і тэлефонную сувязь, значыць яму ёсць што хаваць ад навакольнага свету. На відэароліках, якія нам удаецца знаходзіць у інтэрнэце, бачныя і чутныя пагрозы ў адрас тых, хто іх здымае. Людзі баяцца, што іх заб’юць за тое, што яны сваімі відэаматэрыяламі жадаюць данесці праўду пра сітуацыю ў Казахстане”, – мяркуе Ружа М.
Кацярына Ф. з Дзюсельдорфа: “Я не разумею, чаму людзей, якія выйшлі на мірныя пратэсты, раптам пачалі зваць баевікамі, бандытамі і тэрарыстамі. Людзі згалелі, народ стаміўся ад кланаў Назарбаева. Ён сам сышоў з палітыкі, а яго сваякі і набліжаныя працягваюць рабаваць уласны народ”.
“Цэны растуць, усё даражэе, а добра жывецца толькі тым, хто ва ўладзе ці працуе на яе. Не ў адмыслова навучаных баявіках справа, як сцвярджае прэзідэнт Такаеў у рэпартажах па расійскім тэлебачанні. Гэта канфлікт паміж карумпаванай уладай і згалелым народам”, – лічыць Кацярына Ф. з Дзюсельдорфа.
Андрэй П. з Білефэльда распавядае: “Нам удалося сцісла перамовіцца па тэлефоне са сваяком па лініі жонкі, ён кажа, што ў Паўладары па вуліцах едуць танкі. Народ стаіць на галоўным пляцы і патрабуе, каб да яго выйшаў акім, але ніхто з акімата так і не з’явіўся і ніхто не жадае размаўляць з людзьмі. На мірных людзей наводзяць рулі аўтаматаў. Нам удалося літаральна пару хвілін пагаварыць са сваяком – і сувязь тут жа абарвалася. Зараз мы нервуемся: ці не арыштаваны наш сваяк за тое, што спрабаваў перадаць праўдзівую інфармацыю пра тое, што адбываецца ў яго горадзе? Я асабіста бачыў фатаграфіі ў інтэрнэце, як людзі, а сярод іх шмат жанчын, стаяць з плакатамі, на якіх па-казахску напісана, што яны – мірныя жыхары і пратэстуюць супраць падвышэння цэнаў і згалення народа”.
“Так, існуюць дамовы паміж Казахстанам і іншымі былымі савецкімі рэспублікамі пра падтрымку адзін аднаго і абароне, але, наколькі я разумею, гаворка пры гэтым ідзе пра вонкавыя ворагаў, а не пра права ўмешвацца ва ўнутраныя праблемы краіны. У выніку атрымліваецца, што адзін аўтарытарны рэжым падтрымлівае іншы, што ж цяпер народам былога СССР не наканавана жыць ва ўмовах дэмакратыі і сумленнай эканамічнай канкурэнцыі, пакуль ва ўладзе дзесяцігоддзямі знаходзяцца адны і тыя ж лідары?” – дзеліцца сумневамі Андрэй П. з Білефэльда.
Таццяна С. з Баварыі лічыць, што сітуацыя ў Казахстане падобная да той, што была ва Украіне. “Мы, акрамя таго, што паказваюць па расійскім тэлебачанні, нічога не ведаем. Няма ні інтэрнэту, ні тэлефоннай сувязі з Казахстанам – ні мабільнай, ні стацыянарнай. Нашы паведамленні па WhаtsАpp застаюцца непрачытанымі, пад паведамленнямі стаяць толькі галачкі, што яны дасланы, але не прачытаны, а значыць – не дашлі. Цяпер да нас даходзіць інфармацыя пра тое, што ў Казахстан прыбылі расійскія і беларускія вайскоўцы. Мы не ведаем, як да гэтага паставіцца, бо нямецкія СМІ не любяць Пуціна і лічаць, што ён падтрымлівае ў Казахстане цяперашнюю ўладу, а не народ. Вось і цяпер у Казахстане ўладу спрабуюць захапіць правакатары, а пакутуе ад гэтага народ”, – упэўнена Таццяна С.
Уладзімір В. з Берліна: “Па расійскіх тэлеканалах паказваюць і распавядаюць, што пад шумок пратэстаў бандыты з кланаў паўднёвага Казахстана пранікаюць у шэрагі дэманстрантаў і падбухторваюць да гвалтоўных дзеянняў. Мне запомніліся кадры захопу алмаацінскага аэрапорта. Людзі ўзброены бітамі і ідуць наперадзе, але як толькі з’яўляецца паліцыя, хаваюцца ў натоўпе за спінамі бяззбройных мірных людзей. Па ўсім відаць, што гэта – добра арганізаваныя атрады баевікоў, якія выкарыстоўваюць мірныя дэманстрацыі ў сваіх мэтах. А іх мэта – зрынуць кланы былога прэзідэнта Назарбаева, якія надоўга абкапаліся ва ўладзе”.
“Нашы знаёмыя і мая сям’я ўпэўнены, што людзі стаміліся ад назарбаеўшчыны. У людзей няма грошай, усё падаражэла. Супернікі Назарбаева жадаюць разваліць дзяржаву. Сама дзяржава – моцная і дужая, але яна абараняе інтарэсы ўлады заможных. Украіну развалілі, Малдову развалілі знутры, спрабавалі гэта зрабіць у Арменіі і ў Азербайджане, зараз на чэрзе апынуўся Казахстан. Мы ўсе знаходзімся, што завецца, з боку, а што насамрэч адбываецца ў Казахстане, нам невядома. Пра гэта могуць казаць толькі відавочнікі падзей, з якімі ў нас няма ніякай сувязі”, – лічыць Уладзімір В. з Берліна.
Аляксандр Д. з Кёльна кажа, што “падвышэнне цэнаў на звадкаваны газ – зручная нагода для масавых хваляванняў”. “Насамрэч людзі выходзяць на вуліцы, каб выказаць незадаволенасць уладай, якую яны гадамі ў сабе выношвалі. Людзям распавядаюць, што ў Казахстана вялікія багацці, нафта і газ, але народ нічога ад гэтых багаццяў не мае. Хто займаецца здабычай газу ў Казахстане? Увесь рынак звадкаванага газу знаходзіцца ў руках кампаніі, якая належыць зяцю Назарбаева, Цімуру Кулібаеву. Гэтая кампанія адпраўляе казахстанскі газ у Расію на перапрацоўку, таму што Пуцін і Назарбаеў пра гэта дамовіліся. Затым перапрацаваны газ вяртаецца ў Казахстан па высокіх цэнах”, – тлумачыць Аляксандр.
“У мяне – устойлівае адчуванне, што зараз улады Казахстана, спалохаўшыся пратэстаў, для дыскрэдытацыі мірных дэманстрантаў выкарыстоўвалі правакатараў, якіх укаранялі ў іх шэрагі. Дзесьці я нават чытаў, што былі выпушчаны зняволеныя з турмаў – каб справакаваць пагромы і марадзёрства. А ў казахстанскай улады такім чынам з’явілася нагода звярнуцца да Пуціна для ўводу ў краіну расійскіх войскаў”, – мяркуе Аляксандр Д.
Пры гэтым ён нагадвае, што “ні Расія, ні Беларусь не могуць служыць прыкладам урэгулявання падобных сітуацый мірным шляхам”. У Казахстане, па меркаванні суразмоўцы, будзе яшчэ шмат ахвяр сярод мірнага насельніцтва, а пратэстуючых людзей прылічаць да баевікоў і тэрарыстаў: “Сцэнар у рэспубліках былога СССР – заўсёды адзін і той жа: ворага знайсці вельмі проста, як і задушыць яго рукамі сілавікоў, якія выступаюць у абарону існай улады”. “Атрымліваецца замкнёны круг: народ пакутуе, але нічога змяніць да лепшага не можа”, – рэзюмуе Аляксандр Д. з Кёльна.
Паводле СМІ.
