Месцам правядзення рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі “Лідскія чытанні-2025” 6 верасня стаў Лідскі гісторыка-мастацкі музей. У яе арганізацыю ўнеслі ўклад Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь, органы мясцовай улады, Лідскі гісторыка-мастацкі музей.
У аргкамітэт канферэнцыі ўвайшлі:
Старшыня аргкамітэга: КАПЫЛОЎ Ігар Лявонавіч – член Нацыянальнага арганізацыйнага камітэта па падрыхтоўцы і правядзенні Дня беларускага пісьменства ў г. Лідзе, дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Члены аргкамітэта:
АНДРЫЕВІЧ Уладзімір Уладзіміравіч – начальнік упраўлення выдавецкай і паліграфічнай дзейнасці Міністэрста інфармацыі Рэспублікі Бсларусь.
ХАЦЯНОНІЧ Наталля Аляксандраўна – дырэктар ДУ “Лідскі гісторыка-мастацкі музей”.
МІЦКЕВІЧ Вольга Улаідзіміраўна – вучоны сакратар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук.
ГЛУШЫЦКІ Леў Уладзіміравіч – малодшы навуковы супрацоўнік аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.
З прывітальнымі словамі да ўдзельнікаў канферэнцыі выступілі:
ПРАНЮК Віктар Францавіч, намеснік старшыні Гарадзенскага абласнога выканаўчага камітэта.
ВЯРСОЦКІ Аляксандр Людвігавіч, старшыня Лідскага раённага выканаўчага камітэта.
СЕРАФІНОВІЧ Ка-цярына Адамаўна, дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, член Пастаяннай камісіі па міжнародных справах і інш.
На пачатку прайшло ўзнагароджанне прадстаўнікоў Лідскага раёна за актыўны ўдзел у навукова-даследчай і краязнаўчай рабоце, а таксама прэзентацыя новых выданняў інстытутаў Аддзялення гуманітарных навук і мастацтваў Беларусі.
Мадэратар пленарнага пасяджэння: КАПЫЛОЎ Ігар Лявонавіч, дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Былі спланаваны наступныя даклады:
ЛАКОТКА Аляксандр Іванавіч, дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, акадэмік, доктар архітэктуры, доктар гістарычных навук, прафесар.
Тэма даклада “Гісторыка-культурная спадчына Гродзеншчыны як яркая старонка беларускай нацыянальнай культуры”.
ЛАКІЗА Вадзім Леанідавіч, дырэктар Інстытута гісторыі НАН Беларусі, кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Археалагічная спадчына Лідскага краю: гісторыя вывучэння, навуковае і практычнае значэнне”.
МЫСЛІВЕЦ Мікалай Лявонцьевіч, дырэктар Інстытута сацыялогіі НАН Беларусі, кандыдат сацыялагічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Беларускае пісьменства як аб’ект сацыялагічных даследаванняў”.
САВЕРЧАНКА Іван Васільевіч, дырэктар Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, доктар філалагічных навук, прафесар.
Тэма даклада “Мастацкае асвятленне беларускай гісторыі ў сучаснай літаратуры”.
МУХА Дзяніс Віктаравіч, дырэктар інстытута эканомікі НАН Беларусі, кандыдат эканамічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Роля Лідскага рэгіёна ў сацыяльна-эканамічным развіцці Рэспублікі Беларусь на сучасным этапе”.
КАРЛЮКЕВІЧ Аляксандр Мікалаевіч, дырэктар выдавецтва “Беларусь”, старшыня грамадскай творчай арганізацыі “Саюз пісьменнікаў Беларусі”.
Тэма даклада “Літаратурнае краязнаўства ў Лідскім краі ў XXI стагоддзі”.
ПАПКО Вольга Мікалаеўна, першы намеснік дырэктара Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Развіццё краязнаўства на Лідчыне на сучасным этапе”.
КЛІМОВІЧ Ірэна Антонаўна, навуковы супрацоўнік ДУ “Лідскі гісторыка-мастацкі музей”.
Тэма даклада “Жывая спадчына: захаванне і папулярызацыя рэгіянальных традыцый праз музейную прастору”.
КАПЫЛОЎ Ігар Лявонавіч, дырэктар інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Загадкі тапаніміі Лідчыны”.
МЕЗЕНКА Ганна Міхайлаўна, доктар філалагічных навук, прафссар, ганаровы прафесар Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя П. М. Машэрава.
Тэма даклада “Вынікі Вялікай Аіічыннай вайны скрозь прызму ўрбананімікона г. Ліды”.
ВАЛОДЗІНА Таццяна Васільеўна, загадчык аддзела фалькларыстыкі і культуры славянскіх народаў Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, доктар філа-лагічных навук, прафесар.
Тэма даклада “Абрад “Тры каралі” як адметнасць нематэрыяльнай культурнай спадчыны Лідчыны”.
КУХАРОНАК Таццяна Іванаўна, вядучы навуковы супрацоўнік аддзела нарадазнаўства Інстытута мастацт-вазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат гістарычных навук, дацэнт
Тэма даклада “Восеньскі перыяд традыцыйнага народнага календара Лідчыны”.
ТРАФІМЧЫК Анатоль Віктаравіч, вядучы навуковы супрацоўнік аддзсла бсларускай літаратуры XX і XXI стст. Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даслсдаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Творчасць Валянціна Таўлая як мастацкі феномен”.
ХІТРУН Алесь Часлававіч, навуковы супрацоўнік ДУ “Лідскі гісторыка-мастацкі музей”.
Тэма даклада “Вобраз паэта Валянціна Таўлая ва ўспамінах сваякоў і яго таварышаў”.
МІКУЛІЧ Мікалай Уладзіміравіч, загадчык аддзела ўзаемасувязяў літаратур Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Творчасць Ніны Тарас як феномен беларускай жаночай паэзіі”.
КУРЦОВА Вераніка Мікалаеўна, загадчык аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Адметныя лексічныя сродкі ў гавор-ках Лідчыны і іх адлюстраванне ў навуковых крыніцах”.
ДОЎНАР Аляксандр Барысавіч, загадчык аддзела гісторыі Беларусі IX-XVIII стагоддзяў і археаграфіі Інсты-тута гісторыі НАН Беларусі, кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Адстойванне сваіх правоў горадам Ліда ў XVII- XVIII стст.”.
ЛІПНІЦКАЯ Таццяна Леанідаўна, старшы навуковы супрацоўнік ДУ “Лідскі гісторыка-мастацкі музей”.
Тэма даклада “Традыцыі рыцарскіх турніраў у Лідскім замку”.
ГАРМАТНЫ Віталь Пятровіч, старшы навуковы супрацоўнік цэнтра ваеннай гісторыі Беларусі Інстытута гісторыі НАН Беларусі, кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Правядзенне камасацыі ў Лідскім павеце Навагрудскага ваяводстваў 1921-1939 гг.”.
БАГДАНОВІЧ Ірына Эрнстаўна, старшы навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “”Да пашлі ж Ты, Божа, Праўду сваю… “: духоўна- эстэтычныя ідэалы паэтычнай творчасці Францішка Багушэвіча”.
БУДЗЬКО Ірына Уладзіміраўна, вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Лінгвістычныя асаблівасці віленскага выдання Францыска Скарыны “Апостал””.
ПЫСКО Наталля Мікалаеўна, навуковы супрацоўнік аддзела беларускай літаратуры XX і XXI стст. Інсты-тута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра дасле-даванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.
Тэма даклада “Іван Навуменка: малавядомыя старонкі творчай і навуковай дзейнасці”.
ВАСОВІЧ Сяргей Міхайлавіч, дацэнт кафедры гуманітарных навук Брэсцкага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэта, кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Тэма даклада “Развитие православных церковных школ в Лидском уезде во второй половине 1880-х гг.”.
КОШУР Святлана Андрэеўна, краязнаўца, член Саюза пісьменнікаў Беларусі.
Тэма даклада “Лідскія і навагрудскія сцежкі Уладзіміра Урбановіча”.
Абсалютная большасць дакладаў была прачытана. Некалькі чалавек не даехала, а дарэмна, бо пасля канферэнцыі яе ўдзельнікі сталі гасцямі шыкарнага свята ХХХІІ Дня Беларускага пісьменства ў Лідзе.
Яраслаў Грынкевіч.
