Больш за палову грамадзян Германіі лічаць інфляцыю галоўнай пагрозай, у той час як сітуа-цыяй на Украіне занепакоены ўсяго 18% немцаў. Пра гэта сведчаць вынікі апытання, праведзенага кансалтынгавай кампаніяй McKinsey. Грамадзяне ФРГ таксама рыхтуюцца да далейшага росту цэнаў і эканомяць электраэнергію. Эксперты называюць падобныя высновы заканамернымі і адзначаюць, што далейшае разыходжанне мэт урадаў краін ЕС з настроямі грамадзян можа прывесці да росту палітычнай турбулентнасці.
Больш за палову немцаў мацней турбуе інфляцыя, чым сітуацыя вакол Украіны, – пра гэта сведчаць дадзеныя кансалтынгавай кампаніі McKinsey. Паводле апытання, у якім прынялі ўдзел больш за 1 тыс. рэспандэнтаў, 57% грамадзян ФРГ назвалі галоўнай пагрозай падвышэнне ўзроўню цэнаў, тады як баявыя дзеянні на Украіне паставілі на першае месца сярод пагроз усяго 18% апытаных.
Акрамя таго, 60% удзельнікаў апытання паведамілі, што пачалі эканоміць электраэнергію, а 16% – што адмянілі адпачынак. У сваю чаргу, 53% апытаных збіраюцца рабіць менш пакупак на Каляды, тады як 12% рэспандэнтаў вырашылі зусім не набываць падарункі на зімовыя святы.
Эканамічны спад
Раней нямецкія СМІ са спасылкай на дадзеныя Федэральнага статыстычнага кіравання паведамілі, што ў кастрычніку 2022 года спажывецкія цэны ў Германіі, прыведзены ў адпаведнасць са стандартамі Еўрасаюза, выраслі на 11,6% у гадавым выражэнні.
У сваю чаргу, інфляцыя, разлічаная па ўнутраных стандартах, павялічылася да 10,4% – гэта максімальны паказчык з 1990 года, калі адбылося аб’яднанне ФРГ і ГДР.
Цэны на энерганосьбіты ў краіне выраслі ў кастрычніку на 43%, прадукты сілкавання падаражэлі на 20,3%, кошт паслуг – на 4%.
У той жа час ВУП Германіі за перыяд з ліпеня па верасень у параўнанні з папярэднім кварталам скараціўся на 0,2%. Па меркаванні экспертаў Нямецкага інстытута эканамічных даследаванняў (DIW), гэта азначае, што эканоміка Германіі “ўжо скацілася ў рэцэсію”.
Яны звязваюць зніжэнне эканамічных паказчыкаў у першую чаргу з энергетычным крызісам і высокім уз-роўнем інфляцыі, а таксама агульным “астуджэннем” сусветнай эканомікі.
На фоне росту цэнаў і спаду эканомікі ў Германіі, як і ў іншых краінах Еўропы, таксама працягваецца крызіс у энергетыцы. Пасля пачатку спецаперацыі на Украіне краіны Захаду значна ўзмацнілі санкцыённы ціск на Расію, паслядоўна прыняўшы восем пакетаў рэстрыкцый, уклю-чаючы абмежаванні на імпарт вуглевадародаў з РФ. Гэта прывяло да росту цэнаў на электраэнергію, паліва і камунальныя паслугі ў краінах садружнасці.
Пры гэтым канцлер ФРГ Олаф Шольц у нядаўнім выступе перад парламентам усклаў адказнасць за тое, што адбываецца асабіста на прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна.
– Бязлітаснае выкарыстанне Пуціным голаду і энергіі як зброі, велізарны рост цэнаў у нас і па ўсім свеце – Германія і Еўропа праходзяць праз такія выпрабаванні, якіх не бачылі дзесяцігоддзямі. Па апошніх дадзеных, больш чым у кожнага дзясятага жыхара Зямлі бракуе ежы. Пуцін не толькі прымае гэта ў разлік – ён выкарыстоўвае голад як зброю, – сцвярджае Шольц.
Канцлер ФРГ таксама заявіў, што яго краіна нібы вызвалілася ад залежнасці ад расійскага газу і зараз працуе над зніжэннем цэнаў на энерганосьбіты, у тым ліку пасродкам заключэння новых кантрактаў на пастаўкі з іншымі дзяржавамі. Акрамя таго, па словах Шольца, Берліну ўдалося на еўрапейскім узроўні дасягнуць згоды па скарачэнні спажывання газу на 15%.
У верасні Шольц заяўляў, што ўрад ФРГ узгадніў механізм стрымлівання цэнаў на газ для спажыўцоў, для фінансавання якога возьмуць крэдыт аб’ёмам да €200 млрд.
У сваю чаргу, кіраўнік германскага Мінэканомікі Роберт Хабек не выключыў, што цяперашнія праблемы ў энергетыцы могуць перарасці ў эканамічны і сацыяльны крызіс.
Акрамя таго, агенцтва Bloomberg паведаміла, што з-за росту цэнаў на энергію, а таксама скарачэння вы-творчасці страты для эканомікі ФРГ могуць скласці $85 млрд у год.
Рахункі і каштоўнасці
Пры гэтым шэраг нямецкіх палі-тыкаў прызнаюць, што да крызіснай сітуацыі ў эканоміцы Германіі прывяла ў тым ліку антырасейская санкцыённая палітыка Берліна. Так, напярэдадні пра гэта заявіў прэзідэнт ФРГ Франк-Вальтар Штайнмайер.
“Так, санкцыі маюць свае недахопы, у тым ліку і для нас”, – цытуе Штайнмайера РІА Навіны.
Зрэшты, ён дадаў, што, паколькі канфлікт на Украіне закранае і Германію, “эканамічны ціск на Расію немагчыма абысці”, а альтэрнатывы санкцыям нібы няма.
Тым часам, як канстатуюць аналітыкі, якія б апытанні ні праводзіліся ў Еўропе, іх вынікі ў пераважнай большасці выпадкаў будуць сведчыць пра тое, што для грамадзян ЕС уласны дабрабыт застаецца ў абсалютным прыярытэце.
“Заходняга абывацеля, па сутнасці, не цікавіць, што адбываецца на Украіне. Яму навязваюць адпаведны малюначак, якому ён верыць, але пры гэтым чырвоная лінія, якую не павінна перасякаць ніякае ўмяшанне, – гэта яго кішэня”, – адзначыў у гутарцы з RT эксперт Міжна-роднага інстытута гуманітарна-палітычных даследаванняў Уладзімір Брутар.
Па яго словах, еўрапейскі дабрабыт дагэтуль забяспечвалася за кошт нераўнацэннага таварнага абмену, аднак зараз гэтая сітуацыя змянілася, і жыхары краін ЕС на сабе адчулі, якое гэта – быць на ніжняй прыступцы эканамічнай піраміды.
У той жа час ён лічыць, што цяпер лідары краін Захаду яшчэ кантралююць сітуацыю, але рабіць якія-небудзь прагнозы па яе далейшым развіцці заўчасна.
“Яны здольныя досыць доўга трымацца на плаву за кошт свайго друкаванага станка, нарошчвання гра-шовай масы, пра што і казаў прэзідэнт РФ Уладзімір Пуцін. Яшчэ з пачатку пандэміі каронавіруса было надрукавана $10 трлн. І на гэтыя грошы яны пакуль яшчэ могуць набыць рэальную прадукцыю. Аднак такая эмісія толькі разагнала сусветную інфляцыю”, – растлумачыў эксперт.
Як кажа, у сваю чаргу, старэйшы навуковы супра-цоўнік Цэнтра еўрапейскіх даследаванняў ІМЭМА РАН Уладзімір Аленчанка, вынікі апытання адлюстроўваюць рэальныя настроі ў Германіі і еўрапейскай супольнасці ў цэлым.
– Немцам трэба гадаваць дзяцей і ўтрымоўваць бацькоў, а для гэтага трэба, каб эканамічнае становішча ў краіне было рэгуляваным і прагназаваным. Гэта, у сваю чаргу, залежыць ад расцэнак на электраэнергію, ЖКГ і гэтак далей. І заклікі на гэтым фоне да нейкіх еўраатлантычных каштоўнасцяў, вядома, цяжка ўспрымаюцца германскім грамадствам, – падкрэсліў Аленчанка ў гутарцы з RT.
Аднак на гэты момант у большасці краін ЕС склалася менавіта такая сітуацыя, калі ва ўладзе знаходзяцца палітыкі, якія ставяць еўраатлантычныя каштоўнасці вышэй за запатрабаванні свайго насельніцтва, канстатуе аналітык.
– Можна назваць іх нават праамерыканскімі, бо яны пераважна адстойваюць інтарэсы ЗША ў Еўропе. Але казаць, што гэта тэндэнцыя распаўсюдзілася на ўсю Еўропу, нельга, таму што, напрыклад, у Венгрыі ёсць палітыкі, якія разумеюць, што трэба першым чынам вырашаць унутрыпалітычныя праблемы, а не захапляцца прапагандай, – разважае Аленчанка.
Ён мяркуе, што бягучая сітуацыя будзе толькі пагаршацца, што прывядзе да нарастання недаразумення паміж насельніцтвам і ўладамі еўрапейскіх краін.
– Па меры таго як пачнуць дзейнічаць сезонныя фактары, будуць валіцца і іншыя эканамічныя паказчыкі, насельніцтва будзе выказваць незадаволенасць палітыкай улад. Можна чакаць пратэстных выступаў і зваротнага ўжывання сілы з боку ўрада. Вядома, гэта будзе дэста-білізаваць унутрыпалітычнае становішча ў краіне і пагаршаць у цэлым стан спраў у Германіі, – заключыў Аленчанка.
Аляксандр Карпаў, Алёна Мядзведзева
