У выдавецтве “Кнігазбор” у 2020 годзе пабачыў свет фотаальбом Сяргея Чыгрына “Слонімскі драматычны тэатр”. Выданне прысвечана гісторыі дзяржаўнай установы культуры “Слонімскі драматычны тэатр” з нагоды яе 30-годдзя.
Першыя звесткі пра тэатральнае жыццё ў Слоніме адносяцца да ХVIII стагоддзя, калі існаваў школьны тэатр пры езуіцкім калегіюме… У рэпертуары тэатра пераважалі тады драмы на рэлігійныя, міфалагічныя і гістарычныя сюжэты. Аўтарамі пастановак былі выкладчыкі калегіюма, а ў спектаклях удзельнічалі і выкладчыкі, і навучэнцы.
У 1771-1780-я гады пры тэатры існавала і музычная школа. Рэпертуар тэатра складаўся з балетаў, у тым ліку “Каралеўскі балет”, “Балет млынароў” і “Дэзерцір” (апошнія два былі паказаны на гастролях у г. Дубна (Украіна)), а таксама з опер італьянскіх кампазітараў.
Паводле “Інвентара інструментаў і музычных папер”, складзенага ў 1801 годзе, збор твораў з нотамі, што выконвалі на розных сцэнах тэатра Агінскага, уключаў 60 опер, 18 балетаў, 3 музычныя камедыі, 253 сімфоніі і больш за 460 іншых музычных твораў (араторыі, арыі, музыка для дывертысментаў, асобных танцаў і інш.) Пры тэатры Агінскага дзейнічала балетная школа.
Падчас нямецкай акупацыі ў 1941-1944 г.г. у Слоніме пры беларускім народным доме быў створаны і актыўна працаваў беларускі драматычны гурток, якім кіраваў І. Чуркін.
Паэт Сяргей Новік-Пяюн пры слонімскім краязнаўчым музеі вясной 1942 года таксама стварыў маладзёжны драматычны гурток. Артысты паставілі “Мікітаў лапаць” па п’есе “Міхася Чарота”, “На вёсцы”, “Чорт і баба”, Францішка Аляхновіча і іншыя.
У 1948 годзе ў Слонім прыехаў таленавіты дасведчаны рэжысёр Міхаіл Фрыдман (1894-1975 гг.), які скончыў маскоўскую тэатральную студыю. У Слоніме спадар Фрыдман ажыццявіў пастаноўкі дзясяткаў спектакляў. У пачатку 1964 года спектакль “Апошнія” па п’есе Максіма Горкага слонімскія артысты прывезлі ў Менск. За спектакль “Апошнія” калектыў Слонімскага народнага тэатра і яго рэжысёр Міхаіл Фрыдман, а таксама артыстка Вольга Галіна атрымалі падзяку ад Міністэрства культуры БССР.
У1968 годзе Слонімскі народны тэатр узначаліў рэжысёр Мікалай Варвашэвіч (1934-2001). Пры ім народны тэатр у горадзе над Шчарай стаў неад’емнай часткай культурнага жыцця Слонімшчыны.
У рэпертуары тэатра сталі з’яўляцца п’есы класікаў беларускай і рускай драматургіі: А. Астроўскага, М. Горкага, Янкі Купалы, У. Галубка, К. Крапівы, А. Макаёнка.
У 2001 і 2017 гадах тэатр прымаў удзел у рэспубліканскім фестывалі нацыянальнай драматургіі імя Вінцэнта Дуніна Марцінкевіча ў Бабруйску.
У 2017 годзе калектыў тэатра паказаў спектакль “Тарас на Парнасе” па п’есе Сяргея Кавалёва ў пастаноўцы галоўнага рэжысёра тэатра Васіля Сяўца…
За 30 гадоў калектыў тэатра шмат разоў ажыццяўляў узаемныя гастролі з Менскім абласным тэатрам (Маладзечна), Гарадзенскімі абласным і лялечным тэатрамі, з Менскім новым драмтэатрам.
Фотаальбом налічвае каля 170 фотаздымкаў пра Слонімскі драматычны тэатр.
Аўтарам літаратурна-мастацкага выдання з’яўляецца вядомы слонімскі паэт, гісторык і краязнавец Сяргей Мікалаевіч Чыгрын. Фундатарам альбома стаў артыст Слонімскага народнага тэатра Мікола Аляксеевіч Хальпін.
Адказны за выпуск выдання Генадзь Вінярскі, рэдактар і карэктар Алена Спрытніч, набор зрабіў сам аўтар Сяргей Чыгрын, вёрстку ажыццявіла Ларыса Гарадзецкая. Наклад выдання 99 асобнікаў.
Усім раю набыць гэтае найцікавейшае выданне.
Аляксей Шалахоўскі,
гісторык культуры,
журналіст фрылансер.
