Гравітацыйныя хвалі былі прадказаны Агульнай тэорыяй адноснасці
На тое, каб стварыць тэхналогіі, якія дазваляюць іх засякаць, сышлі дзесяцігоддзі
Яны ўяўляюць сабой свайго роду рабізну ў тканіны прасторы-часу, якая ўзнікае ў выніку падзей касмічнага маштабу
Паскарэнне велізарных мас стварае хвалі, якія распаўсюджваюцца з хуткасцю святла
Сярод неапазнавальных крыніц такіх хваляў могуць быць якія сутыкаюцца чорныя дзіркі і нейтронных зоркі
У рамках праекта LIGO-VIRGO лазерны прамень запускаецца ў доўгія тунэлі Г-вобразнай формы, дзе гравітацыйныя хвалі скажаюць гэты прамень
Магчымасць засякаць гравітацыйныя хвалі адкрывае зусім новыя перспектывы вывучэння Сусвету
Сутыкненне з удзелам аб’екта ў 85 сонечных мас прымусіла навукоўцаў напружыцца, таму што гэта ніяк не ўпісвалася ў вядомыя рамкі фарміравання чорных дзюр.
Калі зорка вычэрпвае запас ядзернага паліва, адбываецца калапс яе ядра, і калі ў зоркі была досыць вялікая маса, яна як бы правальваецца ўнутр сябе, утвараючы чорную дзірку.
Пры гэтым фізічныя законы, якія дзейнічаюць унутры зоркі, маюць на ўвазе, што з зорак, маса якіх складае ад 65 да 120 сонечных, чорныя дзіркі не атрымліваюцца: такія зоркі, паміраючы, проста разрываюцца на часткі, і ад іх нічога не застаецца.
Калі гэтыя выкладкі верныя, значыць гэтае месца магло ўтварыцца ў выніку папярэдняга зліцця двух чорных дзюр.
А ўжо гэта, па словах прафесара Марціна Хэндры з Універсітэта Глазга, у сваю чаргу распавядае сёе-тое новае аб фарміраванні Сусвету.
“Мы гаворым аб нейкай іерархіі зліццяў, аб магчымым шляху фарміравання ўсё больш і больш буйных чорных дзюр, – кажа прафесар Хэндры. – І як ведаць, можа быць, гэтая дзірка масай у 142 Сонца працягнула злівацца з іншымі масіўнымі чорнымі дзюрамі, і такі працэс вядзе да ўзнікнення сверхмассивных чорных дзюр, якія, як мы мяркуем, знаходзяцца ў цэнтры галактык “.
Гравітацыйная хваля ад сутыкнення двух чорных дзюр, заўважаная дэтэктарамі ў траўні мінулага года, атрымала кодавы назоў GW190521. Гэта адно з больш чым 50 падобных з’яў, даследаваннем якіх цяпер занятыя лазерныя лабараторыі праекта LIGO-VIRGO.
З 2015 года, калі праект зафіксаваў першую гравітацыйную хвалю (за што яго ўдзельнікі атрымалі Нобелеўскую прэмію), тэмп даследаванняў прыкметна ўзрос.
“Мы пастаянна павышаем адчувальнасць нашых дэтэктараў, і не выключана, што будзем штодня засякаць больш чым адну гравітацыйную хвалю. Гэта будзе сапраўдны дождж з чорных дзюр!” – прадказвае дырэктар Інстытута гравітацыйнай фізікі Таварыства Макса Планка, прафесар Алесандра Буонанно.
