Сёлета беларускім „словам году“ і экспэрты Свабоды, і ўдзельнікі народнага галасаваньня ў сетках згодна назвалі БНР. Скарочанае імя Беларускае Народнае Рэспублікі на стогадовы юбілей трыюмфальна вярнулася ў нашу моўную сьвядомасьць. Але як яго вымаўляць? І адкуль падазроная сугучнасьць з „ДНР-ЛНР“?
Рэдактары Оксфардзкіх слоўнікаў выбралі ангельскім „словам 2018 году“ прыметнік toxic ‘таксычны’ і патлумачылі, што слова часта ўжывалася і ў пераносным значэньні (сапраўды, таксычным можа быць ня толькі расейскі „Новичок“, але, скажам, інфармацыйны ўкід).
Рэдакцыя ангельскага слоўніка Колінза на падставе росту частаты ўжываньня назвала сёлетнім словам прыметнік single-use ‘аднаразовы’. Пашырэньне аднаразовых рэчаў шкодзіць асяродзьдзю, — папярэджваюць лексыкографы.
У онлайн-галасаваньні іншае слова-лідэр: verbuggt. Прыметнік з кампутарнай сфэры, утвораны ад вядомага ангельскага кораня bug — поўны „багаў“, памылак, хібаў, няправільна складзены. Але ў моладзевай нямецкай мове цяпер так скажуць і пра чалавека, які сваімі хібамі стамляе.
Францускія „словы году“ названыя на Festival du Mot — штогадовым Фэстывалі Слова ў Шарытэ-сюр-Люар. Капітула аднагалосна выбрала „словам 2018 году“ femmes ‘жанчыны’ — менавіта ў множным ліку, гэта пра глябальную жаночую супольнасьць, якая сёлета гучна загаварыла. А інтэрнэт-галасаваньне аддало першынство слову métissage ‘мэтысацыя’ — яно і пра зьмяшаньне культураў.
Японскае „слова 2018 году“ — そだね [sodanē], скарочаны варыянт выразу „ўсё так, усё правільна, згода“ — улюбёнае слова японскай каманды кэрлінгістак на сёлетняй зімовай Алімпіядзе. Дзяўчаты ўпершыню здабылі там трэцяе месца, а падтрымлівалі адна адну, жвава шліфуючы лёд, гэтым добрым словам. Нацыянальны камітэт выбару „слова году“ падкрэсьліў яго натуральнасьць у японскай мове, а таксама „лагоднасьць і мяккасьць — тое, чаго сёньняшняй Японіі трэба сама больш“.
У розных краінах яшчэ працягваецца выбар „cловаў году“. Але ўжо з гэтых прыкладаў відаць адметнасьць кожнае мовы і яе культурна-інфармацыйнага поля.
БНР — ПА-ЗА КАНКУРЭНЦЫЯЙ!
У нас жа бясспрэчна і зь вялікім адрывам перамог скарот БНР— прычым і ў галасаваньні ў сетках (ФБ і ВК), і сярод экспэртаў РС (мовазнаўцаў, журналістаў, рэдактараў). На стагодзьдзе нараджэньня нашае новае дзяржаўнасьці імя тае дзяржавы і ў поўным, і ў скарочаным выглядзе вярнулася ў беларускую моўную сьвядомасьць.
глядзі больш тут
