Наша Слова штодзень
Наша Слова штодзень
Share
You are reading
Станіслаў Суднік. БЕЛАРУСКАЯ МЕТАЛІНГВІСТЫКА

Станіслаў Суднік. БЕЛАРУСКАЯ МЕТАЛІНГВІСТЫКА

5 снежня 2025, 22:30 Мова 6
Станіслаў Суднік. БЕЛАРУСКАЯ  МЕТАЛІНГВІСТЫКА

Колеры і масці ў Лідзе і ў астатняй Беларусі

 

(Працяг. Пачатак у папярэдніх нумарах.)

 

Колеры і фарбы

ФАРБЫ ПА МЕТАЛЕ

 

Афарбоўванне абараняе металічныя канструкцыі ад карозіі і надае ім патрэбнае адценне. Якой фарбай фарбаваць метал, каб атрымаць устойлівае пакрыццё з добрымі ахоўнымі характарыстыкамі? Чым адрозніваюцца адзін ад аднаго матэрыялы розных тыпаў, якія з іх лепш падыходзяць для вонкавых ці ўнутраных раот? Каб адказаць на гэтыя пытанні, разгледзім папулярныя віды складаў, а затым дамо некалькі рэкамендацый па іх выбары і выкарыстанні.

 

Віды фарбаў па метале

 Алейныя фарбы

Матэрыялы на аснове аліфы ці іншых алеяў выкарыстоўваюцца для афарбоўкі металу ўжо даўно. Галоўная перавага алейных фарбаў – нізкі кошт. Асноўныя недахопы – невысокая эластычнасць і ўстойлівасць да сцірання.

 Гатовае пакрыццё досыць хутка выліньвае на сонца, баіцца перападаў тэмператур. Таму алейныя склады дрэнна падыходзяць для прац на дварэ. Часцей за ўсё іх выкарыстоўваюць у памяшканні для паверхняў, на якія прыпадаюць невялікія нагрузкі.

 

Алкідныя эмалі

Эмалі на аснове алкідных смол – гэта адзін з самых папулярных відаў фарбаў па метале для вонкавых прац. Яны таксама могуць выкарыстоўвацца ў памяшканнях для афарбоўкі металічных, драўляных і каменных паверхняў. Алкидное пакрыццё трывалей алейнага, можа мець любое адценне, быць глянцавым ці матавым.

 Для алкідных складаў характэрна адносна хуткае высыханне. З імі лёгка працаваць – пры выкананні нескладаных патрабаванняў бяспекі з гэтай задачай справіцца непрафесіянал. Мінусы алкідных эмаляў – неабходнасць выкарыстання растваральнікаў, параўнальна невялікі тэрмін службы пакрыцця.

 

Акрылавыя склады

Афарбоўванне акрылавымі фарбамі дазваляе атрымаць устойлівае пакрыццё, якое не баіцца перападаў тэмператур, не трэскаецца на сонцы, абараняе ад карозіі і служыць некалькі гадоў. Таму гэта адна з лепшых фарбаў па метале для вонкавых работ. Яшчэ адна перавага акрылавых матэрыялаў – экалагічнасць. Дзякуючы гэтаму іх можна выкарыстоўваць і дома – напрыклад, для радыятараў ацяплення ці ў якасці дэкаратыўнай фарбы.

 Да недахопаў акрылавых складаў можна аднесці некаторую блякласць колераў – фарбы іншых тыпаў могуць быць больш яркімі. Яшчэ адзін мінус, які можа быць істотным пры выбары фарбы па метале – параўнальна высокі кошт. Акрыл хутка схопліваецца, аднак для поўнага высыхання складніку патрабуецца некалькі дзён – у гэты час пакрыццё пажадана берагчы ад пашкоджанняў і бруду.

 

Нітрафарбы

Матэрыялы на аснове нітрату цэлюлозы распрацоўваліся для афарбоўкі аўтамабільных кузаваў. Паступова яны пачалі выкарыстоўвацца і ў іншых сферах, у тым ліку для апрацоўкі металічных канструкцый у побыце.

Вось некалькі станоўчых уласцівасцяў фарбаў па метале на аснове нітрацэлюлозы:

Эстэтычнасць: можна атрымаць яркія колеры, люстраны глянцавы бляск.

Устойлівасць да выцвітання: адценне захоўваецца доўгі час.

Магчымасць выкарыстання пад адкрытым небам.

Хуткае высыханне.

Часцей за ўсё нітрафарбы прадаюцца ў балончыках. Іх распыляюць на грунтаваную металічную паверхню тонкім пластом. Матэрыял таксічны, таму працаваць рэкамендуецца ў распіратарах.

 

Парашковыя склады

Выбіраючы, якая фарба па метале лепш, складана абыйсці ўвагай парашковыя склады. Яны ўтвараюць вельмі трывалы ахоўны пласт, які трымаецца доўгія гады. Аднак у побыце парашковая афарбоўка амаль не выкарыстоўваецца з-за складанага нанясення: парашок трэба папярэдне праграваць. Па такой тэхналогіі часта афарбоўваюць металічныя элементы ў заводскіх умовах.

 

Фарба па ржы: асаблівасці і ўжыванне

Метал схільны да карозіі, пры кантакце з паветрам ці вадой ён акісляецца і пакрываецца ржой. Існуе класічны спосаб пазбавіцца ад яе: трэба ачысціць іржавы налёт, загрунтаваць і афарбаваць паверхню.

Якой фарбай фарбаваць метал на дварэ ці дома, калі зняць іржу няма магчымасці? Для такіх задач вытвор-цы прапануюць адмысловыя фарбы па ржы. Яны валодаюць наступнымі ўласцівасцямі:

Наносяцца непасрэдна на ржу, папярэдне зачышчаць метал не трэба.

Не патрабуюць папярэдняга грунтавання.

Утвораюць ахоўнае пакрыццё, якое служыць некалькі гадоў.

Хутка сохнуць.

Выпускаюцца ў розных адценнях.

 

АЎТАМАБІЛЬНЫЯ  ФАРБЫ

 

Аўтамабільная фарба – гэта адмысловы лакафарбавы матэрыял, які выкарыстоўваецца для афарбоўвання кузава аўтамабіля з мэтай надання яму эстэтычнага выгляду і абароны ад карозіі, УФ-выпраменьвання і механічных пашкоджанняў. Яе склад уключае пігменты для колеру, злучныя рэчывы (смолы), растваральнікі і розныя дадаткі, якія паляпшаюць уласцівасці пакрыцця.

Асноўныя функцыі:

Дэкаратыўная: надае аўтамабілю колер, бляск і вонкавы выгляд.

Ахоўная: абараняе кузаў ад карозіі, вільгаці, ультрафіялету і механічных пашкоджанняў.

Рамонтная: выкарыстоўваецца для аднаўлення пашкоджаных участкаў кузава.

 

Склад і тыпы:

Склад: уключае пігмент (адказвае за колер), злучнае рэчыва (напрыклад, алкідныя ці акрылавыя смолы), растваральнік і розныя дадаткі (пластыфікатары, УФ-абсорберы).

 

Тыпы:

Базавыя фарбы: наносяцца пасля грунтоўкі, ствараюць асноўны колер і патрабуюць наступнага нанясення празрыстага лаку для абароны і бляску.

Акрылавыя: ствараюць трывалае глянцавае пакрыццё, хутка сохнуць і простыя ў нанясенні.

Алкідныя: адрозніваюцца трываласцю і даўгавечнасцю.

Металік і перламутр: утрымоўваюць адмысловыя часціцы, якія ствараюць эфект бляску і пераліваў колеру.

Акрылава-поліўрэтанавыя: з’яўляюцца аднымі з найболей шырока выкарыстоўваных, дзякуючы сваім уласцівасцям і экалагічнасці.

 

Аўтамабільная фарба: абараняе метал ад іржы, дарожнай солі, ультрафіялетавага выпраменьвання і суровых умоў надвор’я. Таксама надае працяглы бляск. Звычайная фарба: дадае колер сценам, дрэву ці мэблі. Забяспечвае некаторую абарону паверхні, але не прызна-чана для экстрэмальных умоў эксплуатацыі.

 

Аўтамабільныя фарбы маюць мноства колераў і адценняў, і назвы іхнія моцна адрозніваюцца ад назвы колераў для жывапісу.

Набор з 12 фарбаў утрымоўвае наступныя колеры:

ЭМАЛЬ МЛ-12 “К”

Белая 202. Белая. Белая ноч. Светла-шэрая. Шэрая. Вішнёвая. Лалавая (Рубінавая). Чырвоная. Чыста-памя-ранцавая. Кіпарыс. Лаза. Ярка-зялёная. Адрыятыка. Сіняя. Сіняя-транспартная. Балтыка. Чорная. Карычневая. Ахоўная. Залаціста-жоўтая. Шэра-блакітная. Марская хваля. Зялёная лістота.

Базавая палітра “Металік” утрымоўвае фарбы наступных колераў (падаём з кодамі)

БАЗАВАЯ  ЭМАЛЬ  МЕТАЛІК

 

100 трыумф

104 каліна ВАЗ

105 Франконія

116 карал

119 магма

120 Майя

125 антарэс

128 іскра

129 Вікторыя

132 вішня

133 магія

140 яшма

145 аметыст

152 папрыка

191 венера

192 партвейн

206 адталая вада

217 міндаль

221 ледніковая

230 жэмчуг

240 белае воблака

245 залатая ніва

257 зорны пыл

270 Неферціці

276 прыз

277 антылопа люкс

277 антылопа

280 міраж

281 крышталь

286 апатыя

301 серабрыстая вярба

308 асака

310 валюта

311 іўгана

328 Ніца

331 залаты ліст

345 аліўкавая

347 золата інкаў

360 Сочы

363 цунамі

370 Корсіка

371 амулет

383 Ніягара

385 смарагд

387 папірус

391 Робін Гуд

399 тытунь

412 рэгата

408 чараіт

415 электрон

416 фея

419 апал

421 афална

424 дыпламат

426 мускары

429 Пярсей

446 сапфір

448 рапсодыя

451 бараўніца

453 капры

460 аквамарын

460 аквамарын люкс

478 сліва каліна

483 Сірыюс

487 лагуна

498 лазурна-сіняя

499 рыўера

503 акорд

50343 сіняя

50411 тайфун

515 Ізабэла

600 чорная

602 авантурын

626 мокры асфальт

628 Няптун

630 кварц

640 срэбная

650 савіньён

660 альтаір

665 космас

670 сандалавы колер

682 гранта

690 снежная каралева

691 плаціна

70201 срэбная

790 карыандр

795 піран

80201 срэбная

ГАЗ 813594 чырвоны лал

963 зялёная

айсберг

антыка

буран

ГАЗ панакота

ГАЗ зільбер срабрыстая

Лас-Вегас

марана

наўтылус

амега

Пасейдон

сільвер

скат

ТАГАЗ летні пясок

ТАГАЗ чорная

цыклон

 

АЛКІДНАЯ АЎТАЭМАЛЬ

 

000 чорная матавая

1015 чырвоная

1021 лотас

1027 Афелія

1035 залаціста-жоўтая

107 баклажан

110 лал (рубін)

1110 шэрая МЛ

118 Кармэн

120 гобі

127 вішня

165 карыда

170’98 тарнада    

180 гранат

201 белая

202 белая

203 язмін

208 залатая охра

307 зялёны сад

355 гренадзір

377 мурэна

394 цёмна-зялёная

403 Монтэ-Карла

404 Пецяргоф

417 Піцунда

420 Балтыка

425 Адрыятыка

427 шэра-блакітны

428 Медэа

440 атлантык

447 сіняя ноч

449 акіян

456 цёмна-сіняя

458 Мулен Руж

464 Валянціна

470 Басфор

480 брыз

481 блакітная

509 цёмна-бэжавая

564 кіпарыс

601 глыбока-чорная

605 (105) нарва

671 светла-шэрая

793 цёмна-карычневая

ТОУОТА 040

ГАЗ белая ноч

КАМАЗ памяранцавая

Шэраг колераў падаецца без перакладу і так паступае ў продаж.

Колеры эмаляў ад кампаніі Мабіхел

Колеры аўтаэмалі Mobihel цалкам заслугоўваюць асобнага згадвання. Іх палітра аптымальна падыходзіць не толькі для аўтамабіляў сямейства ВАЗ, але і для шэрагу самых папулярных японскіх і еўрапейскіх аўто. Напрыклад, фарба Мабіхел колеру Toyota 040 выдатна падыходзіць да мадэляў 4 Ранер, Альтэза, Альтыс, Камры, Ленд Крузер і інш., якія выпускаюцца з 1984 па 2018 г., яна цалкам ідэнтычная завадскому беламу колеру Toyota. Аўтаэмаль Мабіхел колеру з кодам RD130EOB падыходзіць практычна да ўсяго ся-мейства аўтамабіляў DAEWOO.

Аўтаэмалі Мабіхел – гэты каталог колераў можа спатрэбіцца ўсім, хто плануе заняцца аднаўленнем ці рамонтам лакафарбавага пакрыцця свайго аўтамабіля, а таксама тым, хто звязаны з аўтамалярным справай. Можна заўважыць, што ўсе назвы эмаляў Мабіхел адпавядаюць завадскім назвам фарбаў. Напрыклад, аўтаэмаль з кодам 257 мае вельмі рамантычную завадскуя назву “Зорны пыл” і адпавядае бэжава-бэзаваму колеру складу.

Цікава, што за людзі працуюць у аддзелах прысваення назваў аўтамабільным фарбам, калі нават у Мабіхел у табліцы колераў, дзе напісаны завадскія “імёны” эмаляў, не рэдкасць такія назвы як “Партвейн” (цёмна-вішнёвы металік), “Каліфарнійскі мак” (залаціста-чырвоны) ці “Калумбійская зеляніна” (светла-зялёны).

У Мабіхел палітра колераў можа здацца заблытанай пачаткоўцу автамаляру, таму на абшарах інтэрнэту не рэдкія пытанні з просьбамі дапамагчы вызначыць колер машыны, аднак на справе ўсё вельмі проста. Калі вы сумняваецеся ў колеры аўто, якое неабходна перафарбаваць, а таблічкі з кодам фарбы (яна звычайна размешчана ў тарцы праёму дзвярэй кіроўцы і на супрацьпажарнай перагародцы маторнага адсека) па нейкай прычыне няма, то нумар завадскога колеру можна вызначыць па VIN нумары вашага аўтамабіля. Робіцца гэта шляхам звароту да дылера (прасцей за ўсё па электроннай пошце), у любой аўтамалярной майстэрні, ці самастойна (для чаго патрабуецца ўсталяваць на ПК адмысловую праграму).

Каб вярнуць аўтамабілю першапачатковы бляск і цэласнасць лакафарбавага пакрыцця, далёка не заўсёды ёсць неабходнасць звяртацца да дарагіх паслуг аўтасэрвісаў. Невялікія сколы, пацёртасці і драпіны на фарбе кузава можна лёгка ўхіліць і самастойна. У барацьбе з малаважнымі пашкоджаннямі ЛКП дапамогуць адмысловыя аўтамабільныя аэразольныя фарбы.

Аўтамабільная аэразольная фарба ў балончыках распрацоўвалася адмыслова для таго, каб аўтааматары мелі магчымасць самастойна аднавіць цэласнасць лакафарбавага пакрыцця кузава. Аднак, сёння балончыкі з фарбай шырока выкарыстоўваюцца і ў прафесійных сэрвісных цэнтрах для лакальнай афарбоўкі пашкоджанага ўчастка кузава. Балончыкі з фарбай зручныя ва ўжыванні, дазваляюць правесці працэдуру хутка, а якасць выніку ані не саступае іншым метадам афарбоўкі. У гэтым выпадку вытворцы ўжо не сталі ўключаць фантазію і прыдумваць назвы колераў, а проста прысвоілі коды.

(Працяг у наступным нумары.)

 

Facebook Twitter Google+ VKontakte WhatsApp Telegram
Папулярнае на сайце
20 нечаканых фактаў з жыцьця Багдановіча, якіх вы ня ведалі
Грамадства

20 нечаканых фактаў з жыцьця Багдановіча, якіх вы ня ведалі

10 снежня 2018, 08:5726
Восеньскія дні назірання за птушкамі
Грамадства

Восеньскія дні назірання за птушкамі

7 кастрычніка 2019, 15:5424
Шэрыя пацукі распазналі голад суродзічаў па паху і здабылі ім ежу
Навіны

Шэрыя пацукі распазналі голад суродзічаў па паху і здабылі ім ежу

26 сакавіка 2020, 10:1420
Мова пра мову: Адаме, kto ty jesteś? Твае Дзяды. (Пра Міцкевічавы беларусізмы)
Мова

Мова пра мову: Адаме, kto ty jesteś? Твае Дзяды. (Пра Міцкевічавы беларусізмы)

5 лістапада 2018, 20:3219
Далучайцеся да нас