Урачыстасць, прысвечаная 108-ай гадавіне асвячэння касцёла Святых Сымона і Алены, была адзначана каталіцкай супольнасцю 25 лістапада ў дзень Пана Езуса Хрыста – Валадара Сусвету.
На свята ў Менск прыбыў біскуп Казімір Вялікаселец, які ў гэты дзень удзяліў сакрамант канфірмацыі дзясяткам маладых людзей.
Вечарына, прысвечаная памятнай даце асвячэння Чырвонага касцёла “Вы святую веру захавалі…”, адбылася ў бібліятэцы імя А. Міцкевіча. Прывітальнае слова гасцям бібліятэкі сказаў біскуп Казімір Вялікаселец. Прадстаўляючы яго, кс. Уладзіслаў Завальнюк нагадаў, што ён пабудаваў сем храмаў.
– Радасць напаўняе нашыя сэрцы, бо мы гадаваліся ў часы, калі храмы былі зачыненыя. Я нарадзіўся ў Пружанскім раёне Берасцейскай вобласці. Калі мне было тры гады, касцёл зачынілі, а ксяндза забралі ў турму. Школьнае выхаванне, палітінфармацыі ў войску – усё было накіравана супраць веры. Нас выратавала вера бацькоў, хатні касцёл,- распавёў ён.
Біскуп узгадаў выпадак, калі генерал Шарль дэ Голь прыляцеў з візітам да Леаніда Брэжнева. Ён сказаў: “Я – католік і хачу ў нядзелю наведаць храм.” У Маскве ў той час не знайшлося каталіцкага святара. Генерал дэ Голь сеў на самалёт і паляцеў у Ленінград, каб прысутнічаць на святой імшы. Пра візіт Шарля дэ Голя распавёў будучаму біскупу на рэкалекцыях ленінградскі ксёндз.
– Нават прэзідэнты знаходзяць прыклады веры і маралі, – падсумаваў Яго Экселенцыя.
Працягнула імпрэзу паэтка і кіраўнік менскага літаратурна-музычнага аб’яднання “Галактыка” Кацярына Мяшкова.
Дакументальная стужка адкрыла цікавыя факты, звязаныя з будаўніцтвам святымі.
На пачатку ХХ стагоддзя ў губернскім Менску існавалі толькі два касцёлы. Фундатар святыні Эвард Вайніловіч замовіў праект польскаму архітэктару Томашу Паяздзерскаму з Варшавы. Завяршаў будаўніцтва архітэктар Генрых Гай. Матэрыял на будаўніцтва касцёла быў прывезены з Чанстахова, кожная цаглінка была загорнута ў паперу.
Уладзіслаў Трыпуз працягнуў аповед пра гісторыю касцёла Святых Сымона і Алены, які перажыў шмат драматычных момантаў.
21 лістапада 1910 года быў асвечаны касцёл Святога Сымона і Святой Алены, які стаў самым вялікім у горадзе і хутка атрымаў неафіцыйную назву “Чырвоны касцёл”. Храм асвячаў ксёндз Вітольд Чачот. На ўрачыстасць прыбыў губернатар Якаў Эрдэлі.
Шмат выпрабаванняў перанёс касцёл у ХХ стагоддзі, але яму выпала важная роля стаць цэнтрам духоўнага жыцця Менска. У 1932 годзе касцёл быў зачынены. У 60-тыя гады храм хацелі знесці і на яго месцы збудаваць сучасны кінатэатр.
У савецкія гады ў касцёле знаходзіўся Дзяржаўны польскі тэатр БССР, пазней у ім быў створаны Дом кіно.
З 1989 г. ксёндз Уладзіслаў Завальнюк разам з вернікамі пачаў барацьбу за вяртанне народу каталіцкіх святынь у Менску аднавіў і адкрыў каталіцкія парафіі ў Каралішчавічах, Чэрвені, Смалявічах, Раўбічах, Лагойску, Корані, Негарэлым і інш.
Каб вярнуць Чырвоны касцёл, вернікі праводзілі крыжовыя шэсці вакол будынка паўтары гады кожны вечар, а ў нядзелю – днём, пры любым надвор’і.
21 лістапада 1990 года, у дзень 80-годдзя касцёла, святыня была вернута прыхаджанам.
Вядоўца імпрэзы падкрэсліла, што з 90-тых гадоў касцёл стаў цэнтрам духоўнага і культурнага жыцця сталіцы, яго візітнай карткай. У ім штодня гучыць родная беларуская мова, захоўваецца духоўная спадчына продкаў. У бібліятэцы імя А. Міцкевіча захоўваецца 50.000 кніг з творамі нацыянальнай і сусветнай класікі. Словы сардэчнай падзякі прагучалі ў адрас пробашча Чырвонага касцёла ксяндза-каноніка Уладзіслава Завальнюка, які з пастырскай адданасцю і шчырым словам служыць Богу і людзям.
На імпрэзе прагучалі вершы, прысвечаныя Чырвонаму касцёлу, створаныя Каця-рынай Мяшковай, Эдуардам Граковічам, Алегам Жыдовічам, Ірынай Багдановіч.
Засявае Хрыстос
дабрынёй Беларусь,
Яе бачаць
крыштальнай крыніцай,
– стварыла кранальныя радкі Кацярына Мяшкова.
“Чырвоны касцёл нас вітае абдымкам ахоўным”,- напісала паэтка і перакладчыца Ірына Багдановіч.
На вечарыне адбылася прэм’ера песні, прысвечанай касцёлу. У ёй былі выказаныя пачуцці многіх вернікаў:
У нашым касцёле
ты знойдзеш сяброў,
Пан Бог адкрывае
ў сэрцах любоў,
Усіх навучае, каб добрымі былі,
І тое, што трэба
старанна рабілі.
У імпрэзе ўзялі ўдзел прадстаўнікі менскага літаратурна-музычнага аб’яднання “Галактыка”: паэтэса Кацярына Мяшкова, спявачка і пісьменніца Ірына Цуканава, музыка і паэт Афанасій Бацяноўскі; навукоўцы, паэты і пісьменнікі, сябры бібліятэкі імя Адама Міцкевіча, удзельнікі дзіцячай артстудыі “Неспадзянка” і музычнай групы Медыцынскай Палоніі Менска і Менскай вобласці.
Эла Дзвінская,
фота аўтара.
