Наша Слова штодзень
Наша Слова штодзень
Share
You are reading
Бясплатны інтэрактыўны спэктакль “Кніганошы”

Бясплатны інтэрактыўны спэктакль “Кніганошы”

12 снежня 2018, 08:39 Грамадства, Культура, Мова, Навіны 18
Бясплатны інтэрактыўны спэктакль “Кніганошы”

Адна з самых непрабачальных памылак беларускага народу – нежаданьне вучыцца на прыкладах сваёй гісторыі. 19 – 20 ст з’яўляецца ці не самым насычаным этапам і для нас будзе вялікай ганьбай не прааналізаваць той шлях, якім наша краіна ійшла да нацыянальнага адраджэньня і аднаўленьня сваёй дзяржаўнасьці.

Пасля страты незалежнасьці ў канцы 18 ст наш народ спрабаваў адваяваць яе ў шматлікіх паўстаньнях, але ўсе яны былі жорстка задушаны. Ад роспачы многія людзі схіліліся ў бок нігілізму і яшчэ больш радыкальных метадаў – у 1882 ураджэнец Меншчыны Ігнат Грынявецкі забівае бомбай расейскага цара Аляксандра ІІ. На тэрыторыі расейскай імперыі нараджаюцца шматлікія рэвалюцыйныя арганізацыі, у якіх бралі ўдзел многія беларусы. Каб ўяўляць размах іх дзейнасьці, дастаткова згадаць, што на іх рахунку толькі за 1909-1911 г знаходзілася 33 генерал-губернатары, 7 генералаў і 16 граданачальнікаў, не ўлічваючы безліч забастовак і бунтаў. Але нягледзячы на іх “пасьпяховую” падрыўную дзейнасьць становішча народаў у расейскай імпэрыі толькі пагаршалася, уводзіліся новыя рэпрэсіі і абмежаваньні.

Разам з гэтым, вялікая частка беларускай інтэлігенцыі зрабіла стаўку на адукацыю і духоўнае адраджэньне, на выхаваньне новай эліты, якая ў далейшым здолела ўзяць на сябе адказнасьць і аднавіць нашу незалежнасьць. У канцы 19 ст на тэрыторыі Беларусі набывае вялікі распаўсюд сістэма падпольнага школьніцтва. У адной з такіх школаў навучаўся, напрыклад, наш класік Якуб Колас. Набіраюць абароты этнаграфічныя даследваньні, вывучэнне мовы і гісторыі Беларусі. Пачынаюць выходзіць падручнікі і газэты.

На мяжы 19-20 ст. узнікае яшчэ адзін унікальны феномен – ствараецца сетка падпольнага распаўсюду забароненай літаратуры, у якой было задзейнічана каля 3 тыс чалавек. Т.зв. “кніганошы” пераносілі праз мяжу кнігі, выдадзеныя на памежных тэрыторыях, для забесьпячэньня падпольных школаў і цэркваў. У’явіце сабе, што толькі за 1891-1903 у іх было канфіскавана каля 200 тыс кніг, а пранесена было ў дзясяткі разоў болей. Рух кніганошаў занесены ў сьпіс ЮНЭСКА як з’ява сусьветнай каштоўнасьці, а кожны год 16 сакавіка ў Літве сьвяткуецца Дзень кніганошы. Наш класік Уладзімір Караткевіч напісаў аповесьць, прысьвечаную гэтаму руху, а ў наступную сераду 12 сьнежня ў 19.00 мы ставім адмысловы інтэрактыўны спэктакль паводле гэтай навелы (падрабязна – па спасылцы ў каментах). Запрашаем усіх на бясплатны прэм’ерны паказ – давайце будзем разам шанаваць і ўзгадваць слаўныя моманты нашай гісторыі!

Опубликовано Mikalai Malaščonak Воскресенье, 9 декабря 2018 г.

 

Facebook Twitter Google+ VKontakte WhatsApp Telegram
Папулярнае на сайце
Паказ мод Miami Swim Week 2019 Art Hearts Art Yaers Fashion TV
Культура

Паказ мод Miami Swim Week 2019 Art Hearts Art Yaers Fashion TV

14 жніўня 2019, 15:2920
80 гадоў Міколу Чарняўскаму
Культура

80 гадоў Міколу Чарняўскаму

25 студзеня 2023, 11:0618
14 верасня 1906 году з'явілася «Наша Доля»
Мова

14 верасня 1906 году з'явілася «Наша Доля»

17 верасня 2019, 13:4917
3 ліпеня - дзяржаўнае свята і малітвы за Беларусь
Грамадства

3 ліпеня - дзяржаўнае свята і малітвы за Беларусь

15 ліпеня 2021, 23:3716
Далучайцеся да нас